Heliocheilus albipunctella
ପୋକ
କ୍ଷୁଦ୍ରଶସ୍ୟ ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ଅବସ୍ଥା ସହିତ କେଣ୍ଡା ପୋକର ଜୀବନ ଚକ୍ର ଦୃଢ ଭାବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ। ଅଣ୍ଡା ଫୁଟିବା ପରେ, ସମ୍ବାଳୁଆ କେଣ୍ଡା ଖାଇ ତାହାର ଲାର୍ଭା ଅବସ୍ଥାର ବିକାଶ କେଣ୍ଡା ଭିତରେ କରିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ କେଣ୍ଡାରେ ମଞ୍ଜି ବିକଶିତ ହୁଏ, ଶିଶୁ ଲାର୍ଭା କ୍ଷୁଦ୍ରଶସ୍ୟ ତଷୁ କଣା କରିଥାଏ ଓ ଫୁଲ ଖାଇଥାଏ, ଯେଉଁ ସ୍ଥଳେ ପରିପକ୍ଵ ଲାର୍ଭା ଫୁଲ ଡେମ୍ଫକୁ କାଟି ଦିଏ, ଯାହାକି ଦାନା ସୃଷ୍ଟି ଓ ପରିପକ୍ଵ ହେବାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ। ଲାର୍ଭା ଫୁଲର ମୁଖ୍ୟ ଡେମ୍ଫ ଓ ଛୋଟ ଫୁଲ ମଧ୍ୟକୁ ଖାଇବା ସମୟରେ ସେମାନେ ନଷ୍ଟ ଫୁଲ ଓ ବଢୁଥିବା ଦାନାକୁ କାଢି ଦିଅନ୍ତି, ତେଣୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୁଣ୍ଡଳୀ ଚିହ୍ନ କେଣ୍ଡାରେ ଦେଖାଯାଏ।
ହାବ୍ରୋବ୍ରାକନ ହେବେଟର କେଣ୍ଡା ପୋକର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପରଭକ୍ଷୀ ଅଟେ ଏବଂ ଏହା କେତେକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶର ଆକ୍ରାନ୍ତ ଜମିରେ ସଫଳତାର ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି, କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା 97% ମୃତ୍ୟୁ ହାର ପାଇଛି ଓ ଦାନା ଅମଳ ବଢାଇଛି।
ଯଦି ଉପଲବ୍ଧ ହୁଏ, ସର୍ବଦା, ଜୈବିକ ଉପଚାର ସହିତ ଏକ ସମନ୍ଵିତ ନିରାକରଣ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ହେଲିୟଚିଲସ ଅଲ୍ବିପଙ୍କ୍ଟେଲାର ଫଳପ୍ରସୂ ଦମନ ପାଇଁ କୌଣସି ରାସାୟନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନାହିଁ।
ହେଲିୟଚିଲସ ଅଲ୍ବିପଙ୍କ୍ଟେଲା ନାମକ କେଣ୍ଡା ପୋକ ଦ୍ଵାରା ଏହି ଲକ୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ। ବୟସ୍କ ପ୍ରଜାପତିର ଉଡିବା ସମୟ ଫୁଲ ଓ କେଣ୍ଡା ବାହାରିବା ଅବସ୍ଥା ସହିତ ପାଖାପାଖି ହୋଇଥାଏ। ମାଇମାନେ କେଣ୍ଡାର ମୁଖ୍ୟ ଡେମ୍ଫ, କିମ୍ବା ଛୋଟ ଫୁଲର ଆଧାର କିମ୍ବା ତାହାର ଡେମ୍ଫ ଉପରେ ହାଲୁକା ଭାବରେ ଲାଗିଥିବା ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଗୁଚ୍ଛ ଭାବରେ ଅଣ୍ଡା ଦିଅନ୍ତି। ଅଣ୍ଡା ଫୁଟିବା ପରେ ଛୋଟ ଲାର୍ଭା କେଣ୍ଡା ଖାଇଥାଏ ଓ ବଯସ୍କମାନେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୁଣ୍ଡଳୀ ସୁଡଙ୍ଗ ଚିହ୍ନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି। ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ଲାର୍ଭା ଲାଲ କିମ୍ବା ଗୋଲାପି ରଙ୍ଗ ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ଭୂମିରେ ପଡିଯାନ୍ତି, ଯେଉଁଠି ସେ ମାଟିରେ ପଶି ପ୍ୟୁପା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ। ଶୁଷ୍କ ଋତୁସାରା ସେ ସେହି ସୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାନ୍ତି ଏବଂ ବର୍ଷା ଆରମ୍ଭ ହେଲେ ବୟସ୍କ ହୋଇ ବାହାରି ଥାନ୍ତି। ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାର ସାହାଲିଆନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଜରା କେଣ୍ଡା ପାଇଁ ଏହି ପୋକ ସର୍ବାଧିକ କ୍ଷତିକାରକ ପୋକ ଭାବରେ ଗଣା ଯାଏ।