Agrobacterium
ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ
ଲତାର ଗଣ୍ଡିର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ଆବୁ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଏହି ରୋଗର ଏକ ନମୂନା ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ । ଗଣ୍ଡି ଓ କାଣ୍ଡ ବ୍ୟତୀତ ( ତାହା ଦ୍ଵାରା ରୋଗର ସାଧାରଣ ନାମ ହୋଇଛି ) ଏହି ଫୁଲା କଲମୀ ଯୁଗ୍ମ ଚାରିପଟେ କିମ୍ବା ଚେରରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ , ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁର ଆରମ୍ଭରେ ଛୋଟ ,ଚର୍ମ ଭଳି ଆବୁ ଦେଖାଯାଏ , ଯେତେବେଳେ ତାପମାତ୍ରା 20 ଡିଗ୍ରୀ C ରୁ ଅଧିକ ଥାଏ । ଏହି ଚର୍ମ ଆବୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିକାଶ କରେ ଓ ନରମ ସ୍ପଞ୍ଜ ଭଳି ପ୍ରାୟ ଗୋଲାକାର ଆବୁ( ଯାହାକି ଆଖିଦୃଶିଆ ହୁଏ,) ସୃଷ୍ଟି କରେ ।ପରିପକ୍ଵ ହେବା ସମୟରେ ସେମାନେ ଶୁଷ୍କ ଓ ବିଗଳିତ ହୁଅନ୍ତି ଓ ଗାଢ ରଙ୍ଗରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି । ଥରେ ଆବୁ ବଢିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ , ସେମାନେ ଲତା କିମ୍ବା ଗଛର ଶାଖାକୁ ଘେରି ରହିଥାନ୍ତି , ଫଳସ୍ୱରୂପ ଜଳ ଏବଂ ପୋଷଣ ପରିବାହନରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଏହା ବୃଦ୍ଧି ସୀମିତ କରେ ଓ ଲତାର କିମ୍ବା ଗଛର ଅଙ୍ଗମାରୀ ସୃଷ୍ଟି କରାଏ ।
ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ବୀଜାଣୁ ଆଗ୍ରୋବାକ୍ଟେରିଅମ ରେଡିୟବାକ୍ଟର କିସମ କେ-84 ଫଳପ୍ରସୂ ଭାବରେ ଅନେକ ଫସଲରେ କାଣ୍ଡ ଆବୁ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କଥା , ଏହି ପଦ୍ଧତି ଅଙ୍ଗୁରରେ କାମ କରେ ନାହିଁ । କିସମ ଏଫ2/5 ଏ॰ ଭିଟିସ ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ବିକଳ୍ପ ପ୍ରଣାଳୀ ଭଲ ଫଳ ଦେଖାଇ ଅଛି , କିନ୍ତୁ ଏହା ବ୍ୟବସାୟିକ ରୂପରେ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳି ନାହିଁ ।
ଯଦି ମିଳେ ,ସର୍ବଦା, ଜୈବିକ ଉପଚାର ସହିତ ଏକ ସମନ୍ଵିତ ନିରାକରଣ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । କାଣ୍ଡ ଆବୁ ରୋଗ ପାଇଁ , ବର୍ତ୍ତମାନ ମିଳୁଥିବା ( ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ) ଫଳପ୍ରସୂ ନୁହେଁ , ଯେହେତୁ ଏହା କେବଳ ଲକ୍ଷଣ ପାଇଁ କାମ କରେ ଏବଂ ବୀଜାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ଦୂର କରେ ନାହିଁ । ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଲତାର ଆଘାତ ହେବାରେ ବାଧା ଦେବା ଏବଂ ଚାଷ ସ୍ଥାନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଏ ।
କାଣ୍ଡ ଆବୁ ରୋଗ ଅଙ୍ଗୁର ଲତା ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଥିବା ପୋଷକ ଗଛ ଓ ଅନ୍ୟ ଗଛ ଯଥା ପିଚ ଗଛକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । ଆଗ୍ରୋବାକ୍ଟେରିଅମ ଭିଟିସ ବୀଜାଣୁ ଦ୍ଵାରା ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ଯାହାକି ଭୁଇଁ ଉପରେ ଥିବା କିମ୍ବା ମାଟିରେ ପୋତି ହୋଇ ରହିଥିବା ମୃତ ଗଛ ଅବଶେଷରେ କିଛି ବର୍ଷ ବଞ୍ଚିରହିପାରେ । ଏମାନେ ନୂଆ ସଂକ୍ରମଣ ପାଇଁ ରୋଗର ଏକ ଉତ୍ସ ହୋଇଯାନ୍ତି । ଯେ କୌଣସି ଘା' ଏହି ବୀଜାଣୁ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରବେଶ ପଥ ହୁଅନ୍ତି ଓ ଆବୁ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରନ୍ତି । ପ୍ରତିକୂଳ ପାଣିପାଗ ( ହିମ, କରକା ପାତ ), ଚେରର ଘର୍ଷଣ କିମ୍ବା ଜମିରେ କାମ କରୁଥିବା ସମୟରେ ଆଘାତ ( କାଟଛାଣ୍ଟ , କଲମୀ ସଂଯୋଗ , ପିଲ ବା ପୁଆ କାଢିବା ) ଯୋଗୁଁ ଏହି ଘା' ହୋଇଥାଏ । ଏହି ବୀଜାଣୁ ଜୀବନ୍ତ କାଠରେ ଓ ଗଛ ଟିସୁରେ ଲକ୍ଷଣ ନଦେଖାଇ କିଛି ବର୍ଷ ରହିପାରେ । ତେଣୁ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ରୋଗ ବିସ୍ତାର ସୁସ୍ଥ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଡାଳ ଖଣ୍ଡ ବା ଅନ୍ୟ ଅଂଶ ପରିବହନରେ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଖରାପ ପ୍ରଭାବକୁ ଦୂରେଇବାକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ ବାଛିବା ସଂକଟମୟ ଅଟେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ , ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶୀତଦିନେ ହିମ ଜନିତ ଆଘାତ ସାଧାରଣ ଅଟେ ,କାଣ୍ଡ ଆବୁ ରୋଗ ଅଧିକ ହୋଇପାରେ ।