Alternaria solani
ଫିମ୍ପି
ପୁରଣା ପତ୍ର , କାଣ୍ଡ ଓ ଫଳରେ ସହଳ ପୋଡା ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ପତ୍ରରେ ଧୂସର ଠାରୁ ବାଦାମି ରଙ୍ଗର ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଏ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଏହା ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ କେନ୍ଦ୍ର " ଷଣ୍ଢ ଆଖି " ଚାରିପଟେ ସକେନ୍ଦ୍ରୀ ପ୍ରଣାଳୀରେ ବଢେ । ଏହି କ୍ଷତ ଚିହ୍ନ ଚାରିପଟେ ଉଜ୍ଜଳ ହଳଦିଆ ବଳୟ ଘେରି ହୋଇ ରହିଥାଏ । ରୋଗ ବଢିବ ସମୟରେ , ପୁରା ପତ୍ର ପାଣ୍ଡୁର ହୋଇଯାଏ ଓ ପଡିଯାଏ ଏବଂ ଗଛକୁ ପତ୍ରହୀନ କରିଦିଏ । ଯେତେବେଳେ ପତ୍ର ମରିପଡିଯାଏ , ଫଳ ସୌର ଦଗ୍ଧ( sun scald )ପ୍ରବଣ ହୋଇଯାଏ ।ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିହ୍ନ ସହିତ ସମାନ ପ୍ରକାରର ଚିହ୍ନ କାଣ୍ଡ ଓ ଫଳ ଉପରେ ଦେଖାଯାଏ । ଫଳର ପଚନ ଓ ପତନ ଦେଖାଯାଏ ।
ବେଶିଲସ ସବଟିଲିସ କିମ୍ବା ତାମ୍ର ଭିତ୍ତିକ କବକନାଶୀ ଯାହାକି ଜୈବିକ ରୂପେ ନଥିଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବ ଏହି ରୋଗ ଦମନ କରିପାରେ ।
ଯଦି ମିଳେ , ସର୍ବଦା ଜୈବିକ ଉପଚାର ସହିତ ଏକ ସମନ୍ଵିତ ନିରାକରଣ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । ସହଳ ପୋଡା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ବଜାରରେ ଅନେକ କବକନାଶୀ ମିଳୁଛି । ଆଯୋକ୍ସିସ୍ତ୍ରୋବିନ , ପାଇରାକ୍ଲୋସ୍ତ୍ରୋବିନ ,ଡିଫେନୋକୋନାଜୋଲ ,ବୋସ୍କାଲିଦ , କ୍ଳୋରୋଥାଲୋନୀଳ , ଫେନାମିଡୋନ , ମାନେବ ,ମାଙ୍କୋଜେବ ,ଟ୍ରାଇଫ୍ଲୋକ୍ସିସ୍ତ୍ରୋବିନ ଏବଂ ଜିରାମ ଥିବା କିମ୍ବା ଏମଙ୍କର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ଥିବା କବକନାଶୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ରସାୟନିକ ଯୌଗିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ରମେ ଦେବା ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । ପାଣିପାଗକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସମୟ ଅନୁସାରେ ଉପଚାର ଦିଆଯାଏ । ଏହା ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ପରେ କେତେଦିନ ପରେ ଅମଳ ନିରାପଦ ଭାବରେ କରାଯାଇପାରିବ ସତରକତର ସହ ତନଖି କରନ୍ତୁ ।
ଅନ୍ୟ ସମୟରେ ମାଟିରେ ଥିବା ଫସଲ ଅବଶେଷ କିମ୍ବା ବିକଳ୍ପ ପୋଷକ ଗଛରେ ସୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହୁଥିଡିଗ୍ରୀ ବା ଅଲ୍ଟରନରିଆ ସୋଲାନି କବକ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଲକ୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । କିଣା ଯାଇଥିବା ବିହନ ବା ଚାରା ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥାଇପାରେ । ସଂକ୍ରମିତ ମାଟି ସହିତ ଲାଗି ରହିଥିଲେ ତଳ ପତ୍ର ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଯାଏ । ଗରମ ତାପମାତ୍ରା ( 24 - 29C ) ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ଆର୍ଦ୍ରତା ( 90% ) ରୋଗ ବଢିବା ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ଅଟେ । ଏକ ଲମ୍ବା ଓଦା ସମୟ ( କିମ୍ବା ଏକାନ୍ତରିକ ଓଦା /ଶୁଖିଲା ପାଗ ) ରେଣୁ ଉତ୍ପାଦନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରେ ଯାହାକି ବର୍ଷା ଛିଟ , ପବନ ଓ ସିଂଚନ ଜଳସେଚନରେବିସ୍ତାର ଲାଭ କରେ । ଓଦା ପାଗରେ କିମ୍ବା ସବୁଜ ଅବସ୍ଥାରେ ଅମଳ କରାଯାଇଥିବା ଆଳୁ ସଂକ୍ରମଣ ପ୍ରବଣ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରବଳ ବର୍ଷାପାତ ସମୟ ପରେ ଏହା ଆକ୍ରମଣ କରେ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଓ ଉପକ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ମାରାତ୍ମକ ହୋଇପାରେ ।