Rhizoctonia solani
ଫିମ୍ପି
ବିଳମ୍ବ ଅଙ୍ଗୀୟ ବୃଦ୍ଧି ଅବସ୍ଥାରେ ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ସାଧାରଣ ଅଟେ । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ , ଲାଲ ବାଦାମୀ ଧାର ସହିତପତ୍ରରେ ଗୋଲାକାର ଠାରୁ ଅନିୟମିତ ଧୂସର ଠାରୁ ସବୁଜ ପାଣିଭିଜା ଚିହ୍ନ ପୁରୁଣା ପତ୍ର , ବେଳେବେଳେ ଅଲଗା ପର୍ଣ୍ଣକରେ ଦେଖାଯାଏ । ରୋଗର ବିଳମ୍ବ ଅବସ୍ଥାରେ କ୍ଷତ ଚିହ୍ନଗୁଡିକ ବାଦାମୀ କିମ୍ବା ତମ୍ବା ରଙ୍ଗରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ଚିହ୍ନ ଡେମ୍ଫ , କାଣ୍ଡ ଓ ନୂଆଁ ଛୁଇଁ ରେ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । କବକ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ଵାରା ପତ୍ରଗୁଡିକର ସଂଯୋଜନ ସାଧାରଣ ଅଟେ । ମାତ୍ରାଧିକ ସଂକ୍ରମଣ ପତ୍ର ଓ ଛୁଇଁ ପୋଡା ଏବଂ ପତ୍ରହୀନତା କରେ ।
ଜୈବ କାରକ , ଗଛ ନିର୍ଯ୍ୟାସ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ତେଲ ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଟ୍ରାଇକୋଡେର୍ମା ହାରଜିଆନମ ରାଇଜୋକ୍ଟିନିଆ ପୋଡା ରୋଗ ସହିତ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦିତା କରେ । ପିଆଜ , ରସୁଣ ଓ ହଳଦୀ ଗଛର ନିର୍ଯ୍ୟାସ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା କ୍ରମରେ କବକ ବୃଦ୍ଧି କମାଏ । ମେନ୍ଥା , ସିଟ୍ରୋନେଲା , ପିପରମିଣ୍ଟ , ପାମାରୋଜା ଏବଂ ଜେରାନିଆମର ତେଲ ସଂକ୍ରମଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରେ ।
ଯଦି ମିଳେ , ସର୍ବଦା , ଜୈବିକ ଉପଚାର ସହ ଏକ ସମନ୍ଵିତ ନିରାକରଣ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । ଯଦି କବକନାଶୀ ଆବଶ୍ୟକ ପଡେ , ଫ୍ଲୁକ୍ସାପାଇରୋକ୍ସାଡ ସହିତ ପାଇରାକ୍ଳୋଷ୍ତ୍ରୋବିନର ମିଶ୍ରଣ ଥିବା ସିଞ୍ଚନ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ । ଗୋଟିଏ ଋତୁରେ ଦୁଇ ଥରରୁ ଅଧିକ କବକନାଶୀ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଯଦି ଅମଳ କରିବା ପାଇଁ 21 ଦିନରୁ କମ ଅଛି , ଏହି ଉପଚାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ
ରାଇଜୋକ୍ଟିନିଆ ସୋଲାନି କବକ ମାଟିରେ କିମ୍ବା ଗଛ ଅବଶେଷରେ ବଞ୍ଚେ । ଏହା ଘାସ ଭଳି ବିକଳ୍ପ ପୋଷକ ଗଛରେ ଶୀତସୁପ୍ତି କରେ । ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଗରମ ତାପମାତ୍ରା ( 25 ରୁ 32 ଡିଗ୍ରୀ C ) ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ଆପେକ୍ଷିକ ଆର୍ଦ୍ରତା ସମୟରେ ବର୍ଷା ଓ ପବନ ଯୋଗୁଁ ଏହି କବକ ଗଛରେ ବିସ୍ତାର କରେ । ସେମାନେ ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି ବୁଣନ୍ତି ଏବଂ ବୁଣା ପତ୍ରର ଏକ ଚଟ( mat ) ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଓ ଗଛକୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷଣ ଯୋଗାନ୍ତି ।