ଯତ୍ନ
ଲେମ୍ବୁଜାତୀୟ ଫସଲ ହେଉଛି ରୁଟାସି ପରିବାରର ଫୁଲ ଫୁଟୁଥିବା ଗଛ ଓ ଗୁଳ୍ମ। ଏହାର ମୂଳ ଉତ୍ପତ୍ତି ସ୍ଥଳ ହେଉଛି ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ର ଉପ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମଣ୍ଡଳୀୟ ଏବଂ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମଣ୍ଡଳୀୟ ଅଞ୍ଚଳ। ବର୍ତ୍ତମାନ କିଛି ସ୍ପେସିସ ଭୂମଧ୍ୟ ସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳ, ଭାରତୀୟ ଇଉପିଏ ମହାଦେଶ ଏବଂ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ରେ ଯେଉଁଠାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ମାଟି ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ମିଳେ ସେଠାରେ ଏକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ। କମଳା, ଲେମ୍ବୁ, ଗ୍ରେପଫୃଟ ଏବଂ ଲାଇମ ହେଉଛି ଲେମ୍ବୁଜାତୀୟ ଫସଲ ର ଫଳ।
ମାଟି
ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ବଢିବା ପାଇଁ ଲେମ୍ବୁଜାତୀୟ ଫସଲ 60 ସେମି ରୁ 1 ମିଟର ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ଜଳ ନିଷ୍କାସିତ ଉପର ମାଟି ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ। ଦୋରସା ଏବଂ ବାଲିଆ ଦୋରସା ମାଟି ପସନ୍ଦ ଯୋଗ୍ୟ ଅଟେ ଏବଂ ହ୍ୟୁମସ କିଛି ମିଶ୍ରଣ ଅନୁକୂଳତମ ଅଟେ। ଅଧିକ ବାଲିଆ ମାଟି ରେ ଖରାପ ଜଳ ଧାରଣ କ୍ଷମତା ଥିଲେ ସେଥିରେ ପୋଷାକ ତତ୍ତ୍ଵ ବୋହିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। ମଟାଳ ମାଟି କଲାର ଏବଂ ମୂଳ ସଢା ରୋଗ କରାଇପାରେ ଏବଂ ଗଛ ମରିଯିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ। ଅନୁକୂଳତମ pH ହେଉଛି 6.0 ରୁ 6.5 ଏବଂ 8 ରୁ ଅଧିକ pH ରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଯଦି ମାଟିର କ୍ଷୟ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ଜଳ ନିଷ୍କାସନକୁ ଏଡାଇ ଦିଆଯାଏ ତେବେ 15% ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଲୋପ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ। ପବନ ରୋଧକ ସ୍ଥାପନ କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।
ଜଳବାୟୁ
ଏହି ସ୍ପେସିସ ଗୁଡିକ ଗରମ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଖୁବ ଭଲ ଭାବେ ବଢିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡିକର କିଛି ମାତ୍ରାରେ କୁହୁଡି ପ୍ରତି ପ୍ରତିରୋଧ ଶକ୍ତି ଅଛି ଯାହା କିସମ ହିସାବରେ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ। ଯଦି ଜମିରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ଯଥେଷ୍ଟ ଥାଏ ତାହେଲ ଲେମ୍ବୁଜାତୀୟ ଫସଲ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରିବେ। ଗଛ ଗୁଡିକ ର ଥଣ୍ଡା ତାପମାନ କୁ ମଧ୍ୟ କିଛି ପ୍ରତିରୋଧ କରିପାରେ କିନ୍ତୁ ଘନ କୁହୁଡି ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଚାଷ ପାଇଁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଏ ନାହିଁ। କିସମ, ଗଛର ବୟସ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କୁହୁଡି ପ୍ରତି ପ୍ରତିରୋଧତା ନିର୍ଭର କରେ। ଛୋଟ ଗଛ ସବୁ ହାଲୁକା କୁହୁଡିରେ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇପାରେ ଯେତେବେଳେକି ଖାପ ଖୁଆଇ ବଞ୍ଚିଥିବା ବଡ ଗଛ -5° C ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାପମାତ୍ରା ଅଳ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ ସହ୍ୟ କରିପାରେ। ଚାପ ରେ ଥିବା ଗଛ ଗୁଡିକ ଅଧିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଟନ୍ତି।