બાજરી
પાયરીક્યુલરિયા પાંદડા પરના ટપકા
Magnaporthe oryzae
ફૂગ
5 mins to read
ટૂંકમાં
- ભૂખરા, પાણી થી પલાળેલા પાંદડાંના જખમ.
- સમય જતાં વિશાળ બને છે અને બદામી રંગના થઈ જાય છે.
- પાંદડા પીળા પડવા અને કરમાઈ જવા.
- પાંદડાનું અકાળ મૃત્યુ.
બાજરી
લક્ષણો
આ રોગ પહેલા પાંદડા પર પાણી થી પલાળેલા જખમ રૂપે દેખાય છે, જે પાછળથી મોટા થાય છે અને ગ્રે કેન્દ્રો વાળા નેક્રોટિક (બદામી) બને છે. જખમ લંબગોળ અથવા હીરા આકારના, અને આશરે 2.5 મીમી વ્યાસના હોય છે. તેઓ હંમેશા પીળા રંગના હરિતદ્રવ્ય થી ઘેરાયેલા હોય છે, જયારે તેઓ વધશે ત્યારે નેક્રોટિક બનશે, કેન્દ્રિત રિંગ્સ જેવા દેખાય છે.સામાન્ય રીતે પાંદડા ના આવરણ પર , મુખ્ય શાખા ને પણ અસર પડી શકે છે, અને અતિશય ચેપ ના ઉપદ્રવ માં તુટી જાય છે. કાન, ગરદન દ્વારા અસરગ્રસ્ત, અસ્થિર બની જાય છે, અને જો તેઓ બધા વિકાસ પામે છે,તો અનાજને સુકાવે છે. ગંભીર ચેપ માં, વ્યાપક હરિતદ્રવ્ય ને કારણે યુવાન પાંદડા અકાળે સુકાઈ જાય છે.
Recommendations
જૈવિક નિયંત્રણ
નર્સરી માં 8-10 દિવસ ના અંતરાલે અને મુખ્ય ક્ષેત્રમાં 14 દિવસ ના અંતરાલે બોર્ડેક્સ મિશ્રણના ઉપયોગની ભલામણ કરવામાં છે. કારણકે મહત્તમ નુકસાન ગરદનના ચેપથી આવે, ચેપ અટકાવવા માટે, માથા-કાનના વિકાસ પહેલા પાક પર છંટકાવ કરવો અતિ નિર્ણાયક બની શકે છે. લસણની કળીનો અર્ક, લીમડાનો અર્ક અથવા હિનોસેન (ઓર્ગેનોફોસ્ફેટ) નો છંટકાવ પણ ફૂગને અસરકારક રીતે અટકાવે છે. બીજની ઓર્ગેનોમરક્યૂરીઅલના સંયોજનથી સારવાર, સંભવિત રોગ ઘટાડવા માટે મદદ કરે છે.
રાસાયણિક નિયંત્રણ
જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. ટ્રાઈસાઈકલાઝોલ ધરાવતા ફુગનાશકો ફૂગ ને દૂર કરવામાં ખૂબ અસરકારક હતા. પ્રોકલોરઝ સાથે સારવાર કરવાથી પણ પર્યાપ્ત ફૂગ ઘટાડો થયો હતો. અસરકારક નિયંત્રણ અને ખેતરની સ્થિતિ હેઠળ ઉચ્ચ અનાજની ઉપજ માટે શરૂઆત ના તબક્કાથી જ સાપ્તાહિક અંતરાલે ત્રણવાર આ મિશ્રણનો છંટકાવ કરવો જોઈએ.
તે શાના કારણે થયું?
આ લક્ષણો મેગ્નાપોંર્થે ઓરાઈઝે ફુગને કારણે નિર્માણ થાય છે. તે પાકના કાટમાળ અથવા સુકાયેલા અનાજના ચેપી કાનમાં ટકી શકે છે. તે મુખ્યત્વે હવા દ્વારા બીજ મારફતે ફેલાય છે, શરૂઆતમાં નીંદણ અથવા બીજા વૈકલ્પિક અનાજના યજમાનો તરીકે વર્તતા છોડ દ્વારા આવે છે. દૂષિત બીજ શરૂઆતમાં નર્સરીમાં ચેપનો વધારો કરે છે, અને પછી મુખ્ય ખેતરમાં ફેલાઈ શકે છે. ભેજવાળી સ્થિતિમાં અને ગરમ તાપમાન આ રોગની ખૂબ જ તરફેણ કરે છે, અને ઓલિવ-ગ્રે બીજકણો ના લક્ષણ નિર્માણ કરે છે. અંકુરણ, બીજકણનું નિર્માણ અને યજમાન કોષોનું આક્રમણ 25 ° C તાપમાને મહત્તમ હોય છે. કારણકે ચેપગ્રસ્ત માથાથી નિર્માણ થતા અનાજમાં ફૂગ હોય છે, તેથી બીજનો આગામી ઋતુ માટે ઉપયોગ ન કરવો જોઇએ.
નિવારક પગલાં
- તંદુરસ્ત છોડના બીજનો અથવા પ્રમાણિત જીવાણુ મુક્ત બીજ નો ઉપયોગ કરવાની ખાતરી કરો.રોગના લક્ષણો માટે નર્સરી અને ખેતર ની નિયમિતપણે ચકાસણી કરો.ચેપગ્રસ્ત છોડને તરત જ દૂર કરી અને તેનો નાશ કરો.લણણી પછી ખેતર ખેડો અને છોડના અવશેષો નો નાશ કરો.ખેતર અને તેની આસપાસ માંથી નીંદણ અને વૈકલ્પિક યજમાનો નું નિયંત્રણ કરો.
- બીજને ચેપગ્રસ્ત જગ્યાએથી નવા સ્થાને લઈ જવા નહીં.
શેર કરો
પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો
