ચોખા

થડમાં કાણું પાડનાર પીળા રંગના કીડાં

Scirpophaga incertulas

જંતુ

ટૂંકમાં

  • ખોરાક લેવાથી થતાં નુકસાનના કારણે નાશ પામેલ છોડ(મૃતહૃદય, સફેદ ડૂંડા).
  • નુકશાનગ્રસ્ત થડ અને છોડ પર નાના છિદ્રો, પાવડર જેવું દ્રવ્ય અને ઉત્સર્જન દ્રવ્ય હોય છે.
  • પાંદડાંની ટોચ નજીક ઇંડા ના કારણે ગોળાકાર પટ્ટીઓ હોય છે.

માં પણ મળી શકે છે

1 પાક

ચોખા

લક્ષણો

છોડના આધાર અથવા મુખ્ય થડ પાસે ખોરાક લેવાથી થતાં નુકસાનના કારણે ફુલ આવવાના તબક્કે નાશ પામતા છોડ( મૃત રદય) અને ઉત્પાદનના તબક્કાએ દાણા ભરાયા વગરના સફેદ રંગના ડૂંડા જોવા મળે છે (સફેદ ડૂંડા). ઈંડા સેવાયા પછી, લાર્વા પર્ણદંડ માં કાણું પાડે છે અને થડની અંદરની સપાટીને ખાય છે. છોડના નુકસાન પામેલા કોષ પર નાના કાણા, પાવડર જેવું દ્રવ્ય અને ઉત્સર્જન દ્રવ્ય જોઈ શકાય છે. લાર્વા થડના એક ભાગ પરથી બીજા પર ખસે છે. ફૂલ આવવાના તબક્કાએ, નુકશાનને ભરપાઈ કરવા તેની સામે છોડ બીજા પાંદડા નિર્માણ કરતા હોવાના કારણે લાર્વાના ખાવાના કારણે થતાં નુકસાનના લક્ષણો કદાચ જોવા ન પણ મળે. પરંતુ આનાથી શક્તિનો બગાડ થાય છે અને છેવટે ઉપજ પર અસર પડે છે.

ભલામણો

જૈવિક નિયંત્રણ

અસંખ્ય નૈસર્ગીક શિકારી અને પરોપજીવી છે જેમાં કીડી, ફૂદાં, તિત્તીધોડા, માખીઓ, ભમરીઓ, નેમાટોડ, અતિ સૂક્ષ્મ જંતુઓ, ઈયરવિન્ગ્સ, પક્ષીઓ, વિકરાળ માખીઓ, દેમસેલ માખીઓ અને કરોળિયાની વિવિધ પ્રજાતિઓનો સમાવેશ થાય છે. વાવણી ના 15 દિવસ પછી ઇંડાના શિકારી ટ્રાઈકોગ્રામા જેપોનીચમ ને પાંચ થી છ વખત (100,000 / હેક્ટર) છોડવાની યોજના કરી શકાય છે. સારવાર માટે લાર્વાને અસર કરતાં બેક્ટેરિયા અને ફૂગ ધરાવતાં ઉત્પાનોનો સમાવેશ કરી શકાય છે (તે થડમાં પ્રવેશ કરે તે પહેલા). એ હેતુ માટે લીમડાના અર્કનો, બેસીલસ થુરીનજેનેસીસનો પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે.

રાસાયણિક નિયંત્રણ

જો ઉપલબ્ધ હોય તો હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાંનો સંકલિત અભિગમ અપનાવો. નિવારક રાસાયણિક સારવાર તરીકે રોપણી પહેલાં રોપાના મૂળને 12-14 કલાક માટે, 0.02 કલોરપાયરીફોસ માં પલાળવા (30 દિવસ સુધી રક્ષણ થાય છે)નો સમાવેશ થાય છે. જો સીમા બહાર જાય તો નીચે જણાવેલ ફિંપ્રોનીલ, કલોરપાયરીફોસ અથવા ક્લોરેન્ટરેનીલિપ્રોલ આધારીત જંતુનાશકોને દાણાદાર અથવા છંટકાવના સ્વરૂપે લાગુ કરી શકાય (25-30 નર શલભ / છટકું / સપ્તાહ).

તે શાના કારણે થયું?

થડમાં કાણાં પડતાં પીળા રંગના જંતુ, સ્કિર્પોફેગા ઇન્સેરચુલાસ, ના લાર્વાના કારણે નુકસાન થાય છે, જે ઊંડા પાણીમાં ઉગાડવામાં આવતાં ચોખાના પાકનું જંતુ છે. જ્યાં સતત પાણી પૂરું પાડવામાં આવતું હોય તેવા પાણીવાળા વિસ્તારમાં તે છોડ અથવા પાંદડાં પરના ભુસામાં જોવા મળે છે. યુવાન લાર્વા પાંદડાંનો થોડો ભાગ તેમના શરીરની આસપાસ વિટાળીને પોતાની જાતને છોડથી અલગ કરે છે, અને પાણીની સપાટી પર પડે છે. પછી તે એક નવા છોડના આધાર સાથે જોડાય છે અને તેના થડમાં કાણું પાડે છે. નાઈટ્રોજનનું વધુ સ્તર ધરાવતાં ખેતર તેને અનુકૂળ રહે છે. જે ખેતરમાં અગાઉની ઋતુ દરમિયાન જંતુની સંખ્યામાં વધારો થયો હોય, એવા ખેતરમાં ચાલુ ઋતુમાં મોડું વાવેતર કરવાથી જંતુને અનુકૂળતા રહે છે. સરખામણી કરીએ તો, જંતુના કારણે ચોખાનું વહેલા વાવેતર કરાયેલ ખેતરમાં ઉપજને 20%, અને મોડા વાવેતર કરાયેલ ખેતરમાં ઉપજને 80% નુકશાન થઇ શકે છે.


નિવારક પગલાં

  • આ જંતુ પ્રત્યે પ્રતિકાર ક્ષમતા ધરાવતી જાતો વિષે વિચારો (દા.ત.
  • ટીકેએમ 6, આઇઆર 20, આઇઆર 36).
  • વધુ પડતું નુકશાન અટકાવવા માટે ઋતુની શરૂઆતમાં વહેલી વાવણી કરો.
  • પાડોશી ખેડૂતો જોડે રહીને, તેને સંલગ્ન વાવેતર કરો.
  • ઈંડાનો ફેલાવો આગળ વધતો અટકાવવા માટે, રોપણી કરતાં પહેલા ટોચ પરના પાંદડા કાપી લો.
  • રોપાઓની એકબીજાથી ખૂબ જ નજીકના અંતરે રોપણી કરવી નહીં.
  • ક્યારી અને ખેતરનું નિયમિતપણે નિરીક્ષણ કરો.
  • વાવેતરના 15 દિવસ બાદ ફેરોમેન છટકાં અથવા સામૂહિક રીતે પકડવા માટેના છટકાં નો ઉપયોગ કરવો( અનુક્રમે 3/એકર અથવા 8/એકર).
  • તેને વાવેતર બાદ 25, 46 અને 57 દિવસોમાં બદલી લો.
  • ક્યારીમાં અને રોપણી દરમિયાન ઈંડાના સમૂહને હાથથી વીણી લો અને તેનો નાશ કરો.
  • ખેતર અને તેની આસપાસના વિસ્તારમાંથી નિંદણ અને જાતે ઊગી નીકળેલ વનસ્પતિનું નિયંત્રણ કરો.
  • અસરગ્રસ્ત છોડને ઉખાડી નાખો અને તેનો નાશ કરો.
  • નાઇટ્રોજનયુક્ત ખાતરનો નિયંત્રિત ઉપયોગ કરવો.
  • ઋતુ દરમિયાન જુદા જુદા ભાગમાં વહેંચણી કરી ખાતર પૂરું પાડવું.
  • ઇંડાનો નાશ કરવા માટે, સિંચાઈ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પાણીનું સ્તર સમયાંતરે વધારતાં રહેવું.
  • જંતુઓ સામે લડત માટે વ્યાપકપણે અસર કરતાં જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરવો નહીં.
  • ભુસામાં રહેલ લાર્વાને દૂર કરવા માટે જમીનના સ્તરેથી લણણી કરવી.
  • લણણી પછી ભૂસાને અને છોડના કચરાની દૂર કરો અને તેનો નાશ કરો.
  • બાકી બચેલા લાર્વાને ડુબાડવા માટે, લણણી પછી ખેડ કરી વિપુલ માત્રામાં પાણી પૂરુ પાડો.

પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો