Agrotis ipsilon
જંતુ
આ કાળી ઈયળ ઘણા બધા પાકો પર વૃદ્ધિના તમામ તબક્કે હુમલો કરી શકે છે, પરંતુ યુવાન રોપાઓમાં તેનો હુમલો થવાની સંભાવના વધુ હોય છે. જો રોપાઓ પર મોટી સંખ્યામાં ઇયળો હુમલો કરે અને ખેતરની આસપાસ વધારે પ્રમાણમાં નીંદણ હોય તો પાકને ગંભીર નુકસાન થઈ શકે છે. યુવાન ઇયળો જો નીંદણ અથવા મકાઈ હાજર હોય તો તેના પર રહે છે અને છોડના કોમળ પાંદડા પર નાના અનિયમિત છિદ્રો કરે છે. પુખ્ત ઈયળો દિવસના પ્રકાશને ટાળવા માટે છોડના મૂળની નજીક રહે છે અને રાત્રે તેમાંથી પોષણ મેળવે છે. આ ઈયળ યુવાન છોડને પાડી શકે છે. આ ઈયળ ડાળીને જમીનની નજીકના ભાગથી કાપી નાખે છે, જેના પરિણામે વિકાસ પામતી પેશીઓને નુકસાન થાય છે અને ક્ષતિગ્રસ્ત છોડ ઉદ્ભવે છે અથવા છોડ મરી જાય છે. આ ઈયળો ડાળીઓમાં પણ પ્રવેશ કરી શકે છે, જેના પરિણામે પુખ્ત છોડ નમીને એકબીજા પર ઢળી પડે છે.
પરોપજીવી ભમરીઓ, માખીઓ અને ખડમાકડી જેવા ઘણા જીવો આ કાળી ઈયળના કુદરતી દુશ્મનો છે. બેસિલસ થ્યુરિંગિનેસિસ (Bacillus thuringiensis), ન્યુક્લિયોપોલીહેડ્રોસિસ વાયરસ અને Beauveria bassiana પર આધારિત જૈવિક જંતુનાશકો અસરકારક નિયંત્રણ પ્રદાન કરે છે. બિનજરૂરી ઉપાયોના ઉપયોગને ટાળીને કુદરતી શિકારીઓને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ.
જો ઉપલબ્ધ હોય તો નિવારક પગલાં સાથે જૈવિક સારવારનો એક સંકલિત અભિગમ હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો. ક્લોરપાયરિફોસ, બીટા-સાઇપરમેથ્રિન, ડેલ્ટામેથ્રિન, લેમ્બડા-સિહાલોથ્રિનવાળા ઉત્પાદનો આ ઈયળની વસ્તીને નિયંત્રિત કરવા માટે ઉપયોગી છે. આ જંતુનાશક દવાઓને વાવેતર પૂર્વે પણ ખેતરમાં છાંટી શકાય છે, પરંતુ માત્ર ત્યારે જ જયારે વધારે પડતો ઉપદ્રવ થવાની આશા હોય, ત્યારે જ આ ઉપાય અજમાવવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.
કાળી ઈયળો ભૂખરા-છીકણી રંગની ખડતલ હોય છે. તેની આગળની પાંખો છીકણી રંગની હોય છે અને તેની કિનારીઓ તરફ ઘાટા નિશાનો હોય છે, તેની પાછળની પાંખો સફેદ હોય છે. તેઓ નિશાચર છે અને દિવસ દરમિયાન જમીનમાં છુપાય છે. માદા દેખાવમાં નર જેવી જ દેખાય છે પણ તેનો રંગ થોડાક અંશે ઘાટો હોય છે. તેઓ છોડ પર, ભેજવાળી જમીન પર અથવા જમીનની તિરાડો પર એકદમ સફેદ મોતી જેવા(પછીથી આછા છીકણી) રંગનાં ઇંડા મૂકે છે. લાર્વાની ઇંડામાંથી બહાર નીકળવાની પ્રક્રિયા તાપમાન પર આધાર રાખે છે અને તે લગભગ 3 થી ૨૪ દિવસ (ક્રમશઃ ૩૦ ડિગ્રી સેલ્સિયસ અને ૧૨ ડિગ્રી સેલ્સિયસ) સુધીનો સમય લે છે. યુવાન લાર્વા દેખાવમાં આછા ભૂખરા, મુલાયમ અને ચીકણા હોય છે અને તેમની લંબાઈ ૫ થી ૧૦ મીમી હોય છે. પુખ્ત લાર્વા ઘાટા છીકણી રંગના હોય છે અને ૪૦ મીમી સુધીની લંબાઈ ધરાવે છે. તેની પીઠ પર બે પીળા રંગની ટપકાંવળી પટ્ટીઓ જોવા મળે છે. તેઓ રાત્રે છોડમાંથી પોષણ મેળવે છે અને દિવસ દરમિયાન C આકારમાં માટીની સપાટીની નીચે નાના છીછરા ટનલમાં વળેલ જોવા મળે છે.