Spodoptera frugiperda
જંતુ
છોડના દરેક ભાગમાં ખોરાક લઈને ફોલ આર્મીવોર્મ આખા છોડને નુકસાન પહોંચાડે છે. યુવાન લાર્વા પર્ણની એક બાજુની પેશીઓ ખાઈ જાય છે અને બીજી બાજુ જેમ હોય તેમ છોડી દે છે (વિન્ડોઝ ફિડીંગ). બીયારણ પર પોષણ મેળવતી જીવાતો કડીઓ અને વિકાસ બિંદુઓનો પણ નાશ કરે છે. મોટા લાર્વા પાંદડાઓ પર છિદ્રની લાક્ષણિકતાવાળી નિશાનીઓ અને રેખાઓ છોડે છે. તેઓ છોડના પાયાને પણ કાપી શકે છે અને પ્રજનન માળખા તથા યુવાન ફળ પર હુમલો કરી શકે છે. ભારે ઉપદ્રવના કિસ્સામાં, ફોલ આર્મીવોર્મ લાર્વા વ્યાપક વિનિમયનું કારણ બની શકે છે.
ભમરી(વાસ્પ) પેરાસિટોઇડ્સમાં કોટેસીયા માર્જિનીવેન્ટ્રિસ, શેલોનસ ટેક્સનુસ અને સી. રીમસનો સમાવેશ થાય છે. આર્કીટાસ મર્મોરેટસ સૌથી સામાન્ય પેરાસીટોઇડ ફ્લાય છે. શિકારીઓ (કુદરતી રક્ષકો)માં જમીની ભૃંગ, સ્પાઇન્ડ સોલ્જર બગ્સ, ફ્લાવર બગ્સ, પક્ષીઓ અથવા ઉંદરો નો શમાવેશ થાય છે. જૈવિક-જંતુનાશકો તરીકે લીમડાના અર્ક, બેસિલસ થરિંગિએન્સિસ અથવા બેકુલોવાયરસ સ્પોડોપ્ટેરા, તેમજ સ્પિનોઝ અથવા એઝાડિરાચટિનનો છંટકાવ કરી શકાય છે. મકાઈ, લાલ રેતી, સિંધાલૂણ, ચારકોલ પાવડર અથવા ફ્લાય એશ લાર્વા નાખવાથી લાર્વા ખોરાક લઇ શકતા નથી અને મૃત્યુ પામે છે.(જેની અસરકારકતા અનુક્રમે ૧૦૦%, ૯૮%, ૯૦ અને ૮૦% છે). લોટ્ટા પીચુ છોડના અર્કને છાંટવાથી ૮૦% કાર્યક્ષમતા નોંધાઈ છે.
નિવારક પગલાં સાથે જો ઉપલબ્ધ હોય તો જૈવિક સારવારનો એક સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. એસ્ફેનેવલરેટ, ક્લોરોપિરીફોસ, મેલાથિઓન અને લેમ્બડા-સાયહાલોથ્રીન જેવા જંતુનાશકો આગ્રહણીય છે. ખેડૂતોને પુખ્ત લાર્વા માટે આ જંતુનાશકો પર આધારિત ઝેરી રસાયણનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ પણ આપવામાં આવે છે.
પાંદડાની નીચેના ભાગમાં ૧૦૦-૩૦૦ ના સમૂહમાં ઈંડા મૂકે છે, જે ભીંગડાથી ઢંકાયેલ હોય છે. લાર્વા આછા ભુખરા અથવા કાળા જેવા લીલા રંગના હોય છે, તેમના ગળાની ફરતે લીટીઓ હોય છે અને પીઠ તરફ પીળી રેખાઓ જોવા મળે છે. ઉધઈને પાછળ સફેદ પારદર્શક છુપાયેલી પાંખો હોય છે અને આગળની તરફ છીકણી પાંખો હોય છે જેના પર આછા અને ઘાટા ટપકાઓ હોય છે. આગળની બંને પાંખોના અંતે સફેદ રંગનું ટપકું જોવા મળે છે. તેમનો આહાર અને વાતાવરણનું તાપમાન તેમના જીવનચક્રની લંબાઈ નક્કી કરે છે. ઠંડુ, ભેજવાળું તથા ગરમ હવામાન આ જંતુના જીવનચક્રની તરફેણ કરે છે.