ભીંડો
સ્પાઈડર માઇટ્સ
Tetranychidae
સૂક્ષ્મ જીવાત
ટૂંકમાં
- પાંદડા પર સફેદ અથવા પીળા-લાલ ડાઘ.
- પાંદડાની અંદરની બાજુએ જીવાતો અને તેમના ઈંડા.
- છોડને આવરી લેતા જાળા.
- કરમાયેલ અથવા ફાટેલ પાંદડા.
- માથા વગરની છોડની શાખાઓ અને આડી અવળી ડાળીઓ.
- ઓછા અને નીચી કક્ષાના ફળો.
ભીંડો
લક્ષણો
ખોરાક ખાતા સ્પાઈડર માઇટ્સ પાંદડાઓની ઉપર સફેદ અથવા પીળા રંગના ડાઘ પાડે છે. તેની નીચે પાંદડાની અંદરની બાજુએ ઇંડા ચોંટી જાય છે. સ્પાઈડર માઇટ્સ ત્યાં જ જોવા મળે છે, ત્યાં તેઓ કોશેટો જેવી રક્ષણ આપતી જાળી બનાવે છે. જેમ ઉપદ્રવ વધારે તીવ્ર બને તેમ પાંદડા પહેલા કાંસ્ય અથવા ચાંદી રંગના દેખાય છે અને પછી બટકણા બની જાય છે, પાંદડાની નસો વચ્ચે તીરાડ દેખાવા લાગે છે અને અંતે ખરી પડે છે. માઇટ્સ જાળું બનાવે છે જે છોડની સપાટીને આવરી લે છે. છોડની શાખાઓ માથા વગરની બને છે અને આડી અવળી ડાળીઓ વધવા માંડે છે. ભારે નુકસાનના કિસ્સામાં, ફળનો જથ્થો તેમજ ફળની ગુણવત્તામાં ઘટાડો થાય છે.
ભલામણો
જૈવિક નિયંત્રણ
ઓછા ઉપદ્રવના કિસ્સામાં, છોડને ધોઈ અને અસરગ્રસ્ત પાંદડાઓને દૂર કરી દો. તેલીબિયા, તુલસી, સોયાબીન અને લીમડાના તેલ પર આધારિત સંયોજનનો ઉપયોગ કરો, જે સંપૂર્ણપણે ટી. અર્ટેકેની વસ્તી ઘટાડી શકે છે. વસ્તીને નિયંત્રિત કરવા માટે લસણની ચા, નીટલ(શરીરે ખંજવાળ પેદા કરનારી વનસ્પતિ)ના મિશ્રણ અથવા જંતુનાશક સાબુના ઉપાયને પણ અજમાવી જુઓ. ખેતરમાં, યજમાન-વિશિષ્ટ શિકારી કણો (ઉદાહરણ તરીકે ફાયટોઝિયુલસ પર્સિમિલીસ) અથવા જૈવિક જંતુનાશક, બેસિલસ થ્યુરિંગિએન્સિસ જેવા જૈવિક નિયંત્રણને રોજગારી આપો. પ્રાપ્રારંભિક સારવાર પછી ૨ થી 3 દિવસ બાદ બીજીવાર છંટકાવ કરવો જરૂરી છે.
રાસાયણિક નિયંત્રણ
નિવારક પગલાં સાથે જો ઉપલબ્ધ હોય તો જૈવિક સારવારનો એક સંકલિત અભિગમ હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો. એરિકિસાઇડ્સ દ્વારા સ્પાઈડર માઇટ્સને નિયંત્રણમાં કરવું ઘણું મુશ્કેલ છે કારણ કે અમુક વર્ષોના ઉપયોગ બાદ મોટા ભાગની જાતિઓ જુદા જુદા રસાયણોનો પ્રતિકાર ઉત્પન્ન કરી લે છે. રાસાયણિક નિયંત્રણ એજન્ટ કાળજીપૂર્વક પસંદ કરો જેથી તે શિકારીઓની વસ્તીને ખલેલ પહોંચાડે નહીં. ભીનો કરી શકાય તેવો સલ્ફર (3g/l), સ્પિરોમેસિફેન (૧ ml/l), ડિકોફોલ (૫ ml/l) અથવા અબામેકટીન પર આધારિત ફૂગનાશકોનો ઉપયોગ કરી શકાય, ઉદાહરણ તરીકે (પાણીમાં ઉમેરી) તેને છાંટી શકાય. પ્રારંભિક સારવાર પછી ૨ થી 3 દિવસ બાદ બીજીવાર છંટકાવ કરવો જરૂરી છે.
તે શાના કારણે થયું?
મુખ્યત્વે ટેટ્રેનચસ, ટી. અર્ટેકે અને ટી. સિનાબેરીનસ જાતિના સ્પાઈડર માઇટ્સથી નુકસાન થાય છે. પુખ્ત માદા ૦.૬ mm લાંબી, લીલા રંગના લંબગોળ આકાર શરીર પર બે ઘાટા ડાઘ ધરાવે છે અને લાંબા વાળ ધરાવે છે. જે માદાઓ આખો શિયાળો જીવી હોય તે લાલાશ પડતા રંગની હોય છે. વસંતઋતુમાં, માદાઓ પાંદડાની નીચેની બાજુએ ગોળાકાર અને અર્ધપારદર્શક ઈંડા મૂકે છે. યુવાન માદાઓ આછા લીલા રંગની હોય છે અને તેમની પીઠ પર ઘાટા ડાઘ હોય છે. પાંદડાની નીચેની બાજુએ બનાવેલ કોશેટોમાં રહી માઇટ્સ પોતાનું રક્ષણ કરે છે. સ્પાઈડર માઇટ્સ સૂકા અને ગરમ વાતાવરણમાં એક વર્ષમાં ૭ પેઢીઓ ઉત્પન્ન કરી શકે છે. વૈકલ્પિક યજમાનોની નીંદણ સહિતની વિશાળ શ્રેણી છે.
નિવારક પગલાં
- છોડની પ્રતિકારક જાતો ઉપલબ્ધ.
- તમારા ખેતરની નિયમિતપણે દેખરેખ રાખો અને પાંદડાઓની નીચેની બાજુએ તપાસો.
- વૈકલ્પિક રીતે, પાંદડાને હલાવી તેની સપાટી પરથી થોડા જંતુઓને સફેદ કાગળ પર પાડો.
- અસરગ્રસ્ત પાંદડા અથવા છોડ દૂર કરો.
- ખેતરમાંથી નીંદણ દૂર કરો.
- ખેતરમાં ધૂળવાળી પરિસ્થિતિઓ ઓછી કરવા માટે પગદંડીઓ અને ધૂળવાળી જગ્યાઓએ નિયમિત અંતરાલોમાં પાણી છાંટો.
- રસ્તાઓ અને અન્ય ધૂળવાળા વિસ્તારોમાં પાણી લાગુ કરો.
- તમારા પાકને નિયમિતપણે પાણી આપો, કારણ કે વૃક્ષો અને છોડ સ્પાઈડર માઇટ્સને વધુ સહન કરી શકતા નથી.
- ફાયદાકારક જંતુઓનો વિકાસ કરવા માટે જંતુનાશકોનો ઉપયોગ નિયંત્રણમાં કરો.
શેર કરો
પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો
