Xanthomonas albilineans
બેક્ટેરિયા
લક્ષણોમાં મુખ્યત્વે બે સ્વરૂપો (ક્રોનિક અથવા તીવ્ર) અને બે તબક્કાઓ (ગુપ્ત અને ગ્રહણ) પૂરતા હોય છે. ક્રોનિક સ્વરૂપે પાંદડાની સપાટીઓ પર લીટીઓ દેખાય છે અને તે મુખ્ય નસને સમાંતર હોય છે. તે 1 સે.મી. જેટલા વિશાળ હોઈ શકે છે. તીવ્ર સ્વરૂપમાં પરિપક્વ ડાળીઓ અચાનક જ કરમાઈ જાય છે. સામાન્ય રીતે કોઈ બાહ્ય લક્ષણો દેખાતા નથી. આ રોગના ચિહ્નો ગુપ્ત હોઈ શકે છે, કેટલાક સમય સુધી લક્ષણો દેખાતા નથી અને જ્યારે લક્ષણો પ્રથમ વાર દેખાય ત્યાંસુધી તો છોડને ગંભીર અસર થઈ જાય છે. આ રોગના પ્રથમ સંકેત તરીકે ફરતે પીળા રંગની કિનારી વાળી સફેદ રંગની પેંસિલ જેવી લીટીઓનો વિકાસ થાય છે અને તેના કારણે પાંદડાના કોષો સુકાય છે. આ રોગના કારણે અંકુરનો વિકાસ અટકે અને કરમાઈ શકે છે. અસરગ્રસ્ત પાંદડા કથ્થઈ રંગના બને તે પહેલા આછા વાદળી લીલા રંગના દેખાય છે. તણાવપૂર્ણ પરિસ્થિતિઓમાં, સમગ્ર અંકુરનો નાશ થાય છે. પરિપક્વ સાંઠા પર, પાંદડા ટોચ પરથી સુકાય છે અને અંકુરનો વિકાસ ઓછો થાય છે. સામાન્ય રીતે, બાજુએ આવેલ અંકુર બળેલા અથવા તેના પર સફેદ પેંસિલ જેવી લીટીઓ દેખાય છે.
જીવાણુને મારવા માટે બિયારણ સાંઠાને લાંબા સમયસુધી ગરમ પાણીની સારવાર આપી શકાય છે. ચેપગ્રસ્ત વાવેતરની સામગ્રીને સાફ કરવા માટે બિયારણના સાઠાને વહેતા પાણીમાં રાખ્યા બાદ ત્રણ કલાક 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ ગરમ પાણીથી સારવાર આપી શકાય.
જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. આજે સુધી, આ બેક્ટેરિયા સામે કોઈપણ રાસાયણિક નિયંત્રણની પદ્ધતિઓ જોવામાં આવી નથી. પરંતુ ચેપને થોડાઘણા અંશે ઘટાડવા માટે વાવેતર માટેની શેરડીની ગાંઠોને ગરમ પાણીથી સારવાર આપ્યા બાદ, 15 મિનિટ સુધી 10 લિટર પાણીમાં 5 ગ્રામ કાર્બેન્ડાઝીમના દ્રાવણમાં ડુબાડી શકાય.
ઝેંથોમોનાસ આલ્બીલિનાન્સ બેક્ટેરિયાના કારણે નુકસાન થાય છે. આ જીવાણુ શેરડીના સાંઠામાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે પરંતુ જમીનની અંદર કે ડિકોપોસ્ટ ન થયા હોય તેવા શેરડીના કચરામાં તે લાંબા સમય સુધી ટકી શકતા નથી. આ રોગ મુખ્યત્વે ચેપગ્રસ્ત સાઠાં દ્વારા ફેલાય છે. લણણી અને તેના માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા કાપવાના સાધનો ચેપના ફેલાવા માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આ રોગ, હાથીઘાસ, જેવા ઘાસમાં પણ ટકી શકે છે, અને તેમાંથી તે શેરડીમાં ફેલાઈ શકે છે. દુષ્કાળ, પાણીનો ભરાવો અને ઠંડુ તાપમાન જેવી પર્યાવરણીય પરિસ્થિતિઓ રોગની તીવ્રતામાં વધારો કરી શકે છે.