ભીંડો
ભીંડીમાં પીળા રંગની શિરા નિર્માણ કરતા વિષાણુ
BYVMV
વાયરસ
ટૂંકમાં
- આ ભીંડીમાં થતા વિષાણુજન્ય રોગથી ઉત્પાદનને નોંધપાત્ર નુકશાન થઇ શકે છે.
- તે પાકના કોઈપણ તબક્કે જોવા મળી શકે છે અને સફેદ માખી (બેમીસીયા તાબાકી) દ્વારા ફેલાય છે.
- પાંદડા પર પીળા રંગની શિરા અને વિવિધ ભાતો ઉદ્ભવે છે.
- જો શરૂઆતના તબક્કામાં જ પાકને ચેપ લાગેલ હોય તો, ફળની ઉપજમાં 96% સુધીનો મહત્તમ ઘટાડો થઇ શકે છે.
માં પણ મળી શકે છે
ભીંડો
લક્ષણો
રોગને ક્લોરોસિસ અને મુખ્ય તથા ગૌણ શિરાનું પીળા પડવું, તેમજ એકાંતરે લીલા અને પીળા રંગના પટ્ટાઓ વાળી ભાતો, નાના પાંદડા, ઓછા અને નાના ફળો અને છોડની અટકેલી વૃદ્ધિથી દર્શાવી શકાય છે. શરૂઆતમાં, ચેપગ્રસ્ત પાંદડાની માત્ર શિરાઓ પીળી પડતી દેખાય છે પરંતુ પછીથી સમગ્ર પાંદડું પીળું પડી જાય છે. જો છોડ અંકુરણ પામ્યા પછી 20 દિવસ દરમિયાન ચેપ લાગે તો તેનો વિકાસ અટકેલો રહે. જો ઋતુની શરૂઆતમાં તાજાં પાંદડાંને ચેપ લાગે તો, તે સંપૂર્ણપણે પીળા, બદામી બની જાય છે અને પછી સુકાઈ જાય છે. જે છોડને ફૂલ આવ્યા પછી ચેપ લાગ્યો છે તેના ઉપલા પાંદડાં અને ફૂલના ભાગની શીરામાં લક્ષણો દેખાય છે. તે કેટલાક ફળો નિર્માણ કરશે પરંતુ તે પીળા અને સખત બની જાય છે. જે છોડ તંદુરસ્ત ઉછરે અને સામાન્ય રીતે ફળ નિર્માણ કરે, અને ઋતુના અંતમાં ચેપ લાગવાથી થડના મૂળ ભાગમાં થોડા લક્ષણો જોવા મળે.
ભલામણો
જૈવિક નિયંત્રણ
5% લિબોડીના ગર્ભનો અર્ક, અથવા આદુ, લસણ, અને મરચાંના અર્ક છાંટવાથી ફેલાવો નિયંત્રિત કરી શકાય છે. થોર, કે દૂધવાળા ઝાડીઓને કાપી તેને પાણીમાં ( ટુકડાઓ તરતા તેટલું પર્યાપ્ત પાણી) લઇ, તે 15 દિવસ માટે આથો આવવા દો. પછી તેને ગાળી લઇ અને અસરગ્રસ્ત છોડ પર છંટકાવ કરો. લીમડાનું અને રાઈનું તેલ, રીઝોબેક્ટેરિયા, ક્રોઝોફેરા તેલ પછી તેલ પામરોસા તેલનો ઉપયોગ કરવો. તેલનું @ 0.5% મિશ્રણ અને 0.5% ધોવાનો સાબુ પણ મદદરૂપ થાય છે.
રાસાયણિક નિયંત્રણ
વિષાણુને રાસાયણિક પદ્ધતિ દ્વારા સંપૂર્ણપણે નિયંત્રિત કરી શકાતા નથી. તેથી, જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. પ્રારંભિક તબક્કામાં જ ચોક્કસ સફેદ માખીના સમુદાય અને રોગો સામે જમીનમાં જંતુનાશકોનો ઉપયોગ એ સૌથી વધુ અસરકારક પદ્ધતિ હોઈ શકે છે. સફેદ માખી તમામ જંતુનાશકો પ્રત્યે ઝડપથી પ્રતિકાર શક્તિનો વિકાસ કરી શકે છે તેથી ઉપયોગમાં અલગ રચનાવાળા જંતુનાશકોની ફેરબદલી કરવા ભલામણ કરી શકાય છે. એસીટામીપ્રીડ 20SP @ 40 ગ્રા. એ.આઈ./ હેકટર ના બે છંટકાવ વિષાણુની શક્યતા ઘટાડવા અને ભીંડીના ઉત્પાદનમાં વધારા માટે અસરકારક સાબિત થયું છે. બે વાર ઇમીડેક્લોપ્રીડ 17.8% એસએલ ઉપયોગથી અને એકવાર બીજને સારવાર આપવાથી (ઇમીડેક્લોપ્રીડ @ 5 ગ્રા./કિલો બીજ) જંતુઓની વસ્તીમાં નોંધપાત્ર 90.2% સુધી ઘટાડો કરી શકાય છે.
તે શાના કારણે થયું?
બેગોમો વિષાણુ, જે સફેદમાખી મારફતે ફેલાય છે, તેના કારણે નુકસાન થાય છે. વિષાણુ તેમના સ્થળાંતરથી વધતા નથી. પરંતુ વિવિધ માધ્યમ દ્વારા પુખ્ત સફેદ માખી દ્વારા એક છોડ પરથી બીજા છોડ પર સહેલાઈથી ફેલાય છે. વિષાણુના ફેલાવા માટે માદા સફેદ માખી, નર સફેદ માખી કરતાં વધુ કાર્યક્ષમ છે. આ વિષાણુજન્ય રોગનો ચેપ વૃદ્ધિના કોઈપણ તબક્કા દરમ્યાન લાગી શકે છે, જોકે 35 થી 50 દિવસનો સમયગાળો સૌથી વધુ સંવેદનશીલ છે. સફેદ માખીની વસ્તી અને વિષાણુની ગંભીરતા તાપમાન, ભેજ દ્વારા પ્રભાવિત થાય છે, અને 20-30° સે એ લઘુત્તમ તાપમાન છે. બીજુ સૌથી વધુ મહત્વનું રોગનો ફેલાવો કરતુ જંતુ ભીંડીના પાંદડા પરનો તીતીઘોડો (એમરસ્કા દેવાસ્ટન્સ) છે.
નિવારક પગલાં
- પરભણી ક્રાંતિ (અભય અર્ક, વર્ષા, ઉપહાર) અને અર્ક અનામિકા જેવી પ્રતિરોધક જાતો ઉગાડો.
- પાકની વચ્ચે યોગ્ય અંતર જાળવો.
- રોગનું વહન કરતા જીવજંતુને પકડવા ફરતે મકાઇ અથવા ગલગોટ જેવા પાકનું વાવેતર કરો.
- ઉનાળાની ઋતુમાં સફેદ માખીનું પ્રમાણ વધુ હોવાથી, વાવેતર ટાળો.
- જ્યારે સફેદ માખીની પ્રવૃત્તિ વધુ હોવાથી, સંવેદનશીલ જાતોનું ઉનાળાની ઋતુમાં વાવેતર કરવું નહિ.
- રોગનું વહન કરતા જીવજંતુનું નિરીક્ષણ કરવા અને પકડવા, છોડની ઊંચાઇ કરતા ઉપર પીળા ચોંટી જાય તેવા છટકાનો (12 / એકર) ઉપયોગ કરવો.
- જ્યારે પણ શક્ય હોય ત્યારે, નીંદણ અને અન્ય જંગલી યજમાન છોડનો નાશ કરો, ખાસ કરીને ક્રોટોન સ્પેરસીફ્લોરા અને અગેરેલિયમ.
- ખેતર માંથી અસરગ્રસ્ત છોડને દૂર કરો અને તેને બાળી દો.
શેર કરો
પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો
