સોયાબીનના પાંદડા પર અલ્ટરનેરીયા ટપકાં

તે શાના કારણે થયું?

સોયાબીનમાં પાંદડા ઉપર અલ્ટરનેરીયા ટપકાં જીનસ અલ્ટરનેરીયા એસપીપી(genus Alternaria spp.) જાતિની કેટલાક ફૂગના કારણે થાય છે. આ રોગાણુઓ શિંગની દિવાલોમાંથી પ્રવેશી બીજને ચેપ લગાડે છે, જે તેમને બે મોસમની વચ્ચે રોગના પ્રસારનો મુખ્ય સ્ત્રોત બનાવે છે. ફૂગ સંવેદનશીલ નીંદણ અથવા વિઘટન ન થયેલ પાકના કચરા પર પણ શિયાળો ગાળી શકે છે. છોડ વચ્ચે ચેપનો ફેલાવો મુખ્યત્વે વાયુજન્ય હોય છે અને તે પવન, વરસાદ , હૂંફાળા કે ભેજવાળા વાતાવરણમાં સરળતાથી વેગ પકડે છે. પાંદડામાં ભીનાશનાં કારણે ફૂગ અમુક કલાકોમાં જ અંકુરિત થઈ જાય છે અને કુદરતી છિદ્રો દ્વારા અથવા જંતુઓ દ્વારા કરાયેલ જખમ દ્વારા પેશીઓમાં પ્રવેશ કરે છે. રોગનાં વિકાસ માટે આશરે ૨૦-૨૭° સે. તાપમાન આદર્શ ગણાય છે. અંકુરણના સમયગાળામાં અને મોસમના અંતમાં જ્યારે પાંદડા પુખ્ત થાય છે ત્યારે છોડ ખૂબ સંવેદનશીલ હોય છે. વરસાદ પછીની મોસમ દરમિયાન સિંચાઇ કરવામાં આવેલ સોયાબીનના પાકમાં આ ઘટના જોવા મળી શકે છે. આ ઉપરાંત છોડ પર શારીરિક અથવા પોષણને લગતો તણાવ આ પરિસ્થિતિની તરફેણ કરે છે.