Alternaria alternata
ફૂગ
આ ફૂગથી દાડમમાં મુખ્ય બે પ્રકારના લક્ષણો નિર્માણ કરે છે કે જે જરૂરી નથી કે એકીસાથે દેખી શકાય. સામાન્ય રીતે ઓળખાતા કાળા ડાઘ અને ફળમાં સડો, ઘણી વખત દાડમની જાત પર આધારિત હોય છે. કાળા ડાઘનો રોગ, ફળો અને પાંદડા પર દેખાતા લીલા-પીળા રંગની આભાથી ઘેરાયેલ, નાના, રાત-બદામી રંગના કાળા ડાઘ(1-3 મીમી) જેવી લાક્ષણિકતા ધરાવે છે. જેમ જેમ રોગ વિકસે છે, આ ડાઘ ભેગા થઇ ફળની સપાટીને 50% સુધી આવરી લેતા ચાઠાં નિર્માણ કરે છે. પાંદડા પર, તેનાથી પીળાશ આવી જાય છે અને વહેલા ખરી શકે છે. ફળના બહારના ભાગમાં સડો શરૂ થાય, જ્યારે અંદરનો ખાદ્ય ભાગ હજુ સુરક્ષિત રહે છે. ફળનો સહેજ અસામાન્ય રંગ અથવા આકારમાં ફેરફારો એ સડો થવાનાં બાહ્ય ચિહ્નો હોઇ શકે પરંતુ ઘણી વાર ફળ લણણી સુધી તેનો તંદુરસ્ત દેખાવ જાળવી રાખે છે અને જયારે તેને કાપવામાં આવે, ત્યારે સડો દેખાય થાય છે.
અલ્ટરનેરીયા અલ્ટરનાટા સામે પ્રતિકાર કોઈ જૈવિક સારવાર ઉપલબ્ધ થઇ નથી. જોકે, દાડમ પર રોગ નિયંત્રણમાં કોપર ઓકસીક્લોરાઇડ પર આધારિત ઉત્પાદનો અત્યંત અસરકારક સાબિત થયા છે.
જો ઉપલબ્ધ હોય તો જૈવિક સારવાર સાથે નિવારક પગલાંનો એક સંકલિત અભિગમ હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો. મોર આવવાના સમયગાળા દરમિયાન અથવા જ્યારે ફળો પર પ્રથમવાર લક્ષણો દેખાય ત્યારે બે પ્રતિબંધક છંટકાવ રોગ સામે સારું નિયંત્રણ આપે છે. પ્રોપિકોનાઝોલ, થિયોફેનેટ મિથાઈલ અથવા ઓઝોક્સિસ્ટ્રોબિન પર આધારિત ઉત્પાદન, અત્યંત અસરકારક સાબિત થયું છે. પ્રતિરોધકતાને નિર્માણ થતી અટકાવવા માટે, જણાવેલ સાંદ્રતા અને ફુગનાશકના વપરાશની વિવિધ શૈલીને અનુસરવી ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
કાળા ડાઘ અને સડો થવાના લક્ષણો અલ્ટરનેરીયા કુટુંબની ઘણી ફૂગ દ્વારા નિર્માણ થઇ શકે છે પરંતુ મુખ્ય કારણ અલ્ટરનેરીયા અલ્ટરનાટા છે. આ ફૂગ સામાન્ય રીતે પાકના કચરા, જુના પડેલા ફળો અથવા જમીન પર અસ્તિત્વ ધરાવે છે. રોગના બીજકણો ત્યાર પછી પવન દ્વારા ફૂલો પર આવે છે. જંતુઓ અને પક્ષીઓ પણ વૈકલ્પિક ફેલાવો કરનાર પરિબળ છે. વારંવાર વરસાદ કે ભેજવાળા હવામાન દ્વારા, ફૂલોના પાછલા અથવા ફળના વહેલા તબક્કાના સમયગાળા દરમિયાન ચેપની તરફેણ થાય છે. ઘણીવાર, સડો માત્ર લણણી પછી, સંગ્રહ અથવા પરિવહન સમયે જ નજરમાં આવે છે. ફૂગ દાડમના ફળની અંદર વધે છે, જેનાથી સડો નિર્માણ થાય છે અને વેચાણ લાયક રહેતા નથી.