સાઈટ્ર્સમાં પાન પરનાં ડાઘ

લક્ષણો

પાંદડા પર ગોળાકાર અને છુટ્ટા છવાયેલા ડાઘ જોવા મળે છે, જેનો વ્યાસ ૧૦ મીમી જેટલો હોઈ શકે છે. સૂકાં વાતાવરણમાં આછા છીકણી કે ભૂખરા રંગનું કેન્દ્ર અને લાલાશ પડતા રંગની કિનારીઓ ધરાવતાં ડાઘ જોવા મળે છે, જેની આસપાસ પીળા રંગનું પ્રભામંડળ જેવું રચાય છે. વરસાદની શરૂઆત થયા બાદ તે કાળા પડી જાય છે અને તેના પર બીજકણો છવાઈ જાય છે, જે ખાસ કરીને પાંદડાની નીચેનાં ભાગ પર જોવા મળે છે. જેમ રોગનું પ્રમાણ વધે છે, તેમ આ ડાઘ એકરૂપ બને છે અને આખા પાંદડાને ક્લોરોટિક બનાવી દે છે, ઘણીવાર આ કારણે પાનખર જેવી સ્થિતિ પણ રચાઈ શકે છે. સમયાંતરે, પાંદડાનું કેન્દ્ર ખરી પડે છે અને શોટ-હોલ જેવી સ્થિતિનો ઉદ્ભવ થાય છે. લીલાં ફળો પર, ગોળાકાર કે અનિયમિત આકારના ડાઘ જોવા મળે છે, જે અલગ દેખાઈ આવે છે અથવા એકરૂપ થઇ ગયા હોય છે. ગંભીર ચેપ કાળા, ઉપસેલા અને ગાંઠ જેવા ભાગનો વિકાસ કરે છે, જે બાદ કેન્દ્રીય નેક્રોસીસ અને પાનખરની સ્થિતિ જોવા મળી શકે છે. પાકા ફળો પર પડેલ ડાઘ કદમાં અલગ હોઈ શકે છે, પરંતુ સપાટ હોય છે. ઘણીવાર તેમના કેન્દ્રમાં આછા છીકણી રંગનું કેન્દ્ર જોવા મળે છે. ઘણીવાર ડાળીઓ પર પણ ડાઘ જોવા મળે છે, જે નાની ડાળખીઓ સુધી પણ ફેલાય છે. આવા ઘણા ડાઘ મૃત કોશિકાઓમાં ફેરવાય છે.