Botryosphaeria rhodina
ફૂગ
આંબામાં બોટ્રીઓસ્ફેરિયા રહોડીના ફૂગનો ચેપ પોતાની જાતને શુષ્ક શાખામાં પ્રદર્શિત કરે છે અને તેનાથી સંપૂર્ણપણે પાનખર નિર્માણ થઈ શકે છે. રોગના પ્રાથમિક તબક્કામાં, છાલના રંગમાં વિકૃતિ આવે છે અને ઘાટા રંગની બને છે. પછીના તબક્કામાં, યુવાન શાખાઓ પાયામાંથી નબળી પડે છે અને પાંદડાને અસર થાય ત્યાં સુધી વિસ્તરે છે. પેશીઓ કથ્થાઈ રંગની બનવાથી, પાંદડા ઉપર તરફ વળે છે અને છેવટે વૃક્ષ પરથી ખરી પડે છે. નાશના છેલ્લા તબક્કામાં, ડાળીઓ અને શાખાઓમાંથી ગુંદરનો સ્ત્રાવ થાય છે. શરૂઆતમાં, ગુંદરના નાના ટીપાં દેખાય દેખાય છે, પરંતુ જેમ જેમ રોગ વિકસે છે તે સમગ્ર શાખા અથવા થડને આવરી શકે છે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં, વૃક્ષની છાલ અથવા આખી ડાળીમાં તિરાડ પડે અને નાશ પામે છે.
ઝાડના અસરગ્રસ્ત ભાગોને તરત જ દૂર કરો અને નાશ કરો. રોગ પેદા કરતાં જીવાણુની સંપૂર્ણ નાબૂદીની ખાતરી કરવા માટે આસપાસની તંદુરસ્ત શાખાઓને કાપી લેવી.
કાપણી પછી, ઘાવ પર 0.3% સાંદ્રતા વાળું કોપર ઓક્સીકલોરાઇડ લાગુ કરો. ઝાડમાં ચેપનો દર ઘટાડવા વર્ષમાં બે વખત બોર્ડેક્સનું મિશ્રણ લાગુ કરો. થીઓફેનેટ-મિથાઈલ ધરાવતા છંટકાવ બી. રહોળીના સામે અસરકારક સાબિત થયા છે. ઝાડ પર બાયફેથ્રિનની સારવાર કરી છાલ પરના ફૂદાં અથવા કાણા પાડનાર ઈયળને નિયંત્રણમાં રાખો.
બોટ્રીઓસ્ફેરિયા રહોડીના છોડના સુકાયેલ પેશીઓમાં લાંબા સમય સુધી અસ્તિત્વ ધરાવે છે. તે થડ અને શાખાઓ પર રહેલ ઘાવ મારફતે આંબાના ઝાડની વાહક પ્રણાલીમાં પ્રવેશ કરે છે. ચેપ લાગવા માટેની ચોક્કસ પદ્ધતિ સંપૂર્ણપણે સમજી શકાઈ નથી. જંતુઓ (ફૂદાં) દ્વારા નિર્માણ થયેલ ઝખ્મ અથવા ખેતરમાં કામ કરતી વખતે થયેલ યાંત્રિક ઇજાઓ શક્ય પ્રવેશ સ્થાન છે. ડાળી પરની મૃત છાલમાં રહેલ રોગકણ એ ચેપ માટેનો પ્રાથમિક સ્ત્રોત હોઈ શકે છે. વૃદ્ધિના સમય દરમ્યાન તે વૃક્ષો પર જ રહે છે અને લણણીના સમયગાળામાં તેનો ફેલાવો થાય છે. લોખંડ, જસત અને મેંગેનીઝની ઉણપ રોગ ફાટી નીકળવા માટેની તરફેણ કરી શકે છે. પાણી અને ઠંડીનો તણાવ પણ આ રોગ સાથે સંબંધ ધરાવે છે. આ રોગ વર્ષ દરમ્યાન કોઇપણ સમયે થઇ શકે છે, પરંતુ તે વૃદ્ધિના અંતિમ તબક્કા દરમ્યાન સૌથી વધુ પ્રચલિત છે.