કઠોળના પાંદડા ઉપર સેરકોસ્પોરાના ટપકાં

નિવારક પગલાં

• માટી સારીરીતે સુકાઈ હોય તેની ખાતરી કરો.
• તંદુરસ્ત છોડના અથવા પ્રમાણિત જીવાણુમુક્ત સ્ત્રોતના જ બિયારણ તરીકે વાપરો.
• પ્રતિકારક્ષમ અને ટકી શકે એવી જાતનું વાવેતર.
• મોરના માળખાને થતું નુકશાન અટકાવવા માટે મોડું વાવેતર કરો.
• હરોળ વચ્ચે ફેલાવો અટકાવવા, ઉંચાઈવાળા અનાજ અને ધાન્ય જેવા પાકનું આંતર-વાવેતર કરો.
• સારા હવા ઉજાસ માટે છોડ વચ્ચે પૂરતી જગ્યા છોડો.
• છોડના નીચેના ભાગમાં ફૂગ લાગતી અટકાવવા માટે જમીન પર રક્ષણાત્મક પદાર્થનું આવરણ ચડાવો.
• ખેતરની સ્વચ્છતાની ખાતરી કરવા, બધા પાકના બધા અવશેષોને દૂર કરો અને તેને સળગાવી દો.
• દૂષિત થયેલા સાધનોને સ્વરછ કરો.
• છોડ ભીના હોય ત્યારે ખેતરમાં કામ કરવાનું ટાળો.
• બિન-યજમાન પાક સાથે પાકની ફેરબદલી કરવી સલાહભર્યું છે.