Puccinia striiformis
ફૂગ
રોગની ગંભીરતા છોડની સંવેદનશીલતા પર નિર્ભર કરે છે. સંવેદનશીલ પ્રજાતિઓમાં, ફૂગ પીળા કે નારંગી( "કાટ જેવી") રંગની ફોલ્લીઓ બનાવે છે જે પાંદડાની નસોને સમાંતર પાતળા પટ્ટાના સ્વરૂપે ગોઠવાયેલ હોય છે. છેવટે તે ભેગા મળી અને આખા પાંદડાને આવરી લે છે, આવું કુમળા છોડમાં વધુ જોવા મળે છે. આ ફોલ્લીઓ(0.5 થી 1 મિમિ વ્યાસ) કેટલીક વાર થડ અને ડૂંડા પર પણ જોવા મળે છે. રોગના પાછળના તબક્કામાં પાંદડાં પર લાંબા, સુકાયેલ આછા કથ્થઇ રંગના પટ્ટા અથવા જખમ દેખાય છે, જે ક્યારેય કાટ જેવી ફોલ્લીઓથી આવરિત હોય છે. ગંભીર ચેપ ના કિસ્સામાં છોડની વૃદ્ધિ પર અસર થાય છે અને પેશીઓને નુકસાન પહોંચે છે. પાંદડાની સંપત્તિનો વિસ્તાર ઓછો થવાથી ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થાય છે, છોડ દીઠ ઓછા ડૂંડા અને ડૂંડામાં ઓછા દાણા હોય છે. એકંદરે, રોગથી પાકને ગંભીર નુકસાન થઈ શકે છે.
બજારમાં ઘણા જૈવિક-ફુગનાશક ઉપલબ્ધ છે. બેસિલસ પ્યુમિલસ પર આધારિત ઉત્પાદન 7 થી 14 દિવસના અંતરાલે લાગુ પડવાથી ફૂગ સામે અસરકારક રહે છે અને ઉદ્યોગના બધા જ અગ્રણી દ્વારા વેચવામાં આવે છે.
જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. સ્ટ્રોબીલ્યુરિન કક્ષાના જેવા ફુગનાશકોનો સંરક્ષણાત્મક છંટકાવ કરવામાં આવે ત્યારે રોગ સામે અસરકારક રક્ષણ મળે છે. પહેલેથી ચેપગ્રસ્ત ખેતરમાં ટ્રાયએઝોલ પ્રજાતિના અથવા બંન્ને ઉત્પાદનોના મિશ્રણ નો ઉપયોગ કરવો.
લક્ષણો પૂસીનીયા સ્ટ્રિફોર્મિસ ફૂગ, એક પરોપજીવી કે જેને જીવવા માટે જીવંત છોડના ભાગની જરૂર છે, તેના કારણે નિર્માણ થાય છે. પવન દ્વારા રોગના બીજ સેંકડો કિલોમીટર સુધી વિખેરાઇ શકે છે અને મોસમ દરમ્યાન રોગચાળો શરૂ કરી શકે છે . ફૂગ પાંદડાં પરના છિદ્રો દ્વારા છોડમાં પ્રવેશે છે અને ધીમે ધીમે પાંદડાની પેશીઓને ચેપ લગાડે છે. આ રોગ મુખ્યત્વે વૃદ્ધિની ઋતુમાં શરૂઆતમાં જોવા મળે છે. ફૂગ અને ચેપના વિકાસ માટે સાનુકૂળ સ્થિતિ છે: ભૌગોલિક ઊંચાઇ, વધુ ભેજ (ઝાકળ), વરસાદ અને 7 થી 15 ° સે વચ્ચેનું ઠંડુ તાપમાન. જયારે તાપમાન સતત 21-23 ° સે કરતાં વધે ત્યારે ફૂગના જીવન ચક્રમાં વિક્ષેપ પડે છે અને ચેપ અટકે છે. ઘઉં, જવ અને રાઈ એ વૈકલ્પિક યજમાનો છે.