ડુંગળી

સફેદ સડો

Stromatinia cepivora

ફૂગ

ટૂંકમાં

  • પાંદડામાં પીળાશ અને કરમાઈ જવા - ટોચ થી શરૂ થાય છે.
  • છોડના પાયામાં નાના કાળા ટપકાં સાથે રૂ જેવી સફેદ ફૂગનો વિકાસ.
  • મુળનો વિનાશ.
  • દાંડી અને કંદ માં ઘટાડો.
  • છોડનું સંકુચિત થવું અને મૃત્યુ પામવું.

માં પણ મળી શકે છે

3 પાક
લસણ
ડુંગળી
વટાણા

ડુંગળી

લક્ષણો

વૃદ્ધિના કોઈપણ તબક્કે ચેપ લાગી શકે છે પરંતુ સામાન્ય રીતે તે પહેલા જૂના છોડ પર દેખાય છે. પાંદડા પીડા પડવા તેની લાક્ષણિકતા છે, ટોચથી શરૂઆત થાય છે અને નીચેની તરફ વધે છે. કરમાઈ જાય છે અને પાછળથી મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. જ્યારે આ લક્ષણો જમીન પર દેખાય છે,ત્યાંરે રોગ પેદા કરતા જીવાણુઓ એ મૂળ, કંદ, દાંડી અને પાંદડાંના આવરણ પર પહેલેથી જ સ્થાન બનાવી દીધું હોય છે. સફેદ ફૂગનો વિકાસ ઘણીવાર માટીની લાઈન માં દેખાય છે અને તે મૂળિયાંના સડા ની એક નિશાની છે. કંદ ને જ્યારે બહાર ખેંચવામાં આવે છે ત્યારે,ઘણીવાર તેના પાયા પર સફેદ રુંવાટીવાળી ફુગ વિકસતી દેખાય છે , જે અદ્યતન સડાની નિશાની છે. સફેદ ઘાટ ની વચ્ચે નાના, કાળા અને ગોળાકાર ટપકા રચાય છે. મુખ્ય મૂળ ધીમે ધીમે નાશ પામે છે અને ખલાસ થઈ શકે છે. માધ્યમિક મૂળ વિકસે છે અને આડા વિસ્તરે છે , જે અન્ય છોડને સીધીરીતે દુષિત કરી શકે છે. છોડમાં માત્ર એક અઠવાડિયાના થોડાકજ દિવસોના સમયગાળામાં ઘટાડો થઈ શકે છે. આ સમજાવે છે કે ખેતરમાં શા માટે લક્ષણો એક જૂથમાં દેખાય છે.

ભલામણો

જૈવિક નિયંત્રણ

જૈવિક પદ્ધતિઓના ઉપયોગ દ્વારા નિયંત્રણ ના અનેક સ્તર છે ,મુખ્યત્વે વિરોધી ફૂગ નો ઉપયોગ કરવો. ઉદાહરણ તરીકે, ટ્રાઇકોડર્મા, ફુસારીયમ , ગ્લીઓક્લેડીયમ અથવા ચૅટોમિયમ ની પ્રજાતિઓ, સફેદ સડાની ફૂગ ના પરોપજીવી છે અને તેની વૃદ્ધિ ઘટાડવા માટે વાપરી શકાય છે. અન્ય ફુગ,જેમકે ટ્રાઇકોડર્મા હરઝીયાનમ , ટેરાટોસ્પેરમા ઓલિગોકલાડમ અથવા લાટેરીસ્પોરા બ્રેવીરમ પણ ખૂબ જ અસરકારક હોય છે.જયારે ખેતર ઉજ્જડ છે ત્યારે ફૂગનો વિકાસ અને બીજ ઉત્પાદન અટકાવવા માટે લસણના અર્ક સાથે સારવાર કરી શકાય. અને આ પછીથી મોસમ માં રોગની અસર ઘટાડે છે. લસણની ગાંઠો ને છોલી તેનો ભૂકો કરો અને 10 લી પાણી માં ભેળવો. ત્યારબાદ તેને 2 ચોમી દીઠ 10લી ના દરે ખેતરમાં ઉમેરી શકાય છે. આ પદ્ધતિ માટે લગભગ 15-18 ° સે તાપમાન આદર્શ ગણાય છે , કારણ કે તે ફૂગની તરફેણ કરે છે.

રાસાયણિક નિયંત્રણ

જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. ખાસ કરીને સફેદ સડા ના રોગમાં ખેડાણ અને જૈવિક પદ્ધતિઓ ચેપ ઘટાડવામાં ખૂબ ઉપયોગી હોઈ શકે છે. જો ફુગનાશક જરૂરી છે, તો વાવેતર પહેલાં ટેબ્યુકોનાઝોલ, પેંથીઓપાયરડ, ફ્લુડિયોક્ષોનીલ અથવા ઇપ્રોડિયોન સમાવતા ઉત્પાદનો માટીમાં નાખી શકાય છે, અથવા વાવણી પછી પાંદડાં પર છંટકાવ કરી શકાય છે. ઉપયોગની પદ્ધતિ સારવાર માટે ઉપયોગ કરવામાં આવતા સક્રિય એજન્ટ પર આધાર રાખે છે અને પહેલાં તેની ચકાસણી કરવી જરૂરી છે.

તે શાના કારણે થયું?

સફેદ સડા નો રોગ માટીની ફૂગ સ્ક્લેરોટીયમ સેપિવોર્મ ને કારણે થાય છે. સામાન્ય રીતે રોગ પેદા કરતા જીવાણુ નિષ્ક્રિયરીતે 20 વર્ષના સમયગાળા માટે ટકી શકે તેવી માટી દ્વારા છોડ સૌથી વધુ ચેપગ્રસ્ત થાય છે. રોગની ગંભીરતા મુખ્યત્વે જમીનમાંની ફૂગની સંખ્યા સાથે સંકળાયેલ છે. એકવાર ચેપ લાગ્યા પછી ,રોગ પેદા કરતા જીવાણુથી છૂટકારો મેળવવો લગભગ અશક્ય છે.એલ્લીયમ મૂળનો અર્ક ફુગના જીવન ચક્ર અને તેના વિકાસ ની તરફેણ કરે છે. રોગનું અસ્તિત્વ મુખ્યત્વે ઠંડી (10-24 ° સે) અને ભેજવાળી જમીન સાથે સંકળાયેલ છે અને ફૂગનું ભૂગર્ભનું ઘાટ માળખું , પૂરનું પાણી, સાધનો અને વાવેતર સામગ્રી દ્વારા તેનો ફેલાવો થાય છે. ડુંગળી માટે આ સફેદ સડો રોગ મોટો ખતરો છે અને ઉપજ માં ભારે નુકસાન થઈ શકે છે.અન્ય ખેતર માં કામ કરતા પહેલા સાધન- સામગ્રી ને શુદ્ધ કરવા.


નિવારક પગલાં

  • ઓછી સંવેદનશીલ જાતોનું વાવેતર કરો, ઉદાહરણ તરીકે લાલ ડુંગળી.
  • એક પ્રમાણિત સ્ત્રોત માંથી મળેલ તંદુરસ્ત બીજ અથવા વાવેતર સામગ્રીનો ઉપયોગ કરો.
  • વાવેતર કરતા પહેલાં ફુગની કોઇ નિશાની માટે કંદના પાયા ની ચકાસણી કરો.
  • જો કોઈ પ્રમાણિત વાવેતર સામગ્રી ઉપલબ્ધ ના હોય તો, કંદ ને બદલે બીજનો ઉપયોગ કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.
  • ખેતરમાં ફેલાવાની રચના હોવાથી પાણીનો ભરાવો ટાળવા માટે પાણીના નિકાલની યોગ્ય વ્યવસ્થાની ખાતરી કરો.
  • નાઇટ્રોજનયુક્ત ખાતર નો અતિશય ઉપયોગ ટાળો.
  • કોઇપણ પ્રકારના રોગના ચિહ્નો માટે નિયમિત તમારા છોડ અથવા ખેતરની ચકાસણી કરો.
  • ચેપગ્રસ્ત છોડ દૂર કરો અને તેમને બાળી તેનો નાશ કરો.
  • રોગ નો વધુ ફેલાવો થતો અટકાવવા માટે ચેપગ્રસ્ત છોડમાં ખાતર નાખવું નહીં.
  • તમારી સાધન-સામગ્રી નો ઉપયોગ કરતા પહેલા તેમને કાળજીપૂર્વક ધોવા અને શુદ્ધ રાખવા જોઈએ.બિન-યજમાન પાક સાથે પાકની ફેરબદલી કરો.
  • ઊંડી ખેડ કરો અને માટી ને સૌરઉર્જા મળે તે માટે ખુલ્લી રાખો.

પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો