Didymella lycopersici
ફૂગ
સામાન્ય રીતે જમીન પાસેના થડ કે તેની ઉપર ચેપ લાગે છે, પરંતુ જો પાંદડાં જમીનના સંપર્કમાં હોય તો તેને પણ અસર થઈ શકે છે. ડાળીના નીચલા ભાગ પર ઘાટા, સ્પષ્ટ સુકાયેલ ટપકાં દેખાય છે. જેમ જેમ તેનો વિકાસ થાય છે, તે થડની આજુબાજુ ગોળાકારે વિસ્તરે છે, જેનાથી છોડ નમી પડે છે અને પછી સુકાઈ જાય છે. અસરગ્રસ્ત પેશીઓ પર નાના કાળા જખમ જોવા મળે છે. બાદમાં ગૌણ જખમ કે ફૂગ થડના ઉપર ના ભાગ તરફ વધી શકે છે. પાણીનો છંટકાવ થવાથી રોગ ના બીજ છોડના બીજા ભાગમાં ફેલાય છે, જેનાથી વધારાનો ચેપ લાગે છે અને રોગનો ફેલાવો થાય છે. અસરગ્રસ્ત ફાળો કાળા બને છે અને ચીમળાઈ જાય છે
રોગને ટાળવા અથવા તેની અસર ઘટાડવા માટે તેને થતો અટકાવવા પગલાં લેવા એ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. ટ્રાઇકોડર્મા હરજિનમ ફૂગ ડી. લાયકોપેરસીકી પર સારું નિયંત્રણ પૂરું પાડે છે અને ઉપજનો વધારો પણ કરે છે.
જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. રોગને ટાળવા અથવા તેની અસર ઘટાડવા માટે તેને થતો અટકાવવા પગલાં લેવા એ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. જો સમયસર લાગુ કરી શકાય તો ફૂગનાશકથી સારવાર અસરકારક રહે છે. ક્લોરોટેલોનીલ પર આધારિત ઉત્પાદન નવો ચેપ લાગતો અટકાવવા માટે ઉપયોગી બની શકે છે.
રોગના લક્ષણો ડાયડીમેલા ફૂગ ના કારણે નિર્માણ થાય છે, જે જમીનમાં અને ચેપગ્રસ્ત છોડના કચરામાં ટકી રહે છે. ફૂગ છોડ પર થયેલા જખમ દ્વારા તેમાં પ્રવેશ કરે છે, ઉદા છાંટણી કરાયેલ ભાગો. વૈકલ્પિક યજમાન છાયડામાં ઉગતી વનસ્પતિના પરિવાર પૂરતી સીમિત છે, જેમાં ટામેટા નો પણ સમાવેશ થાય છે. પાંદડાં ઉપરના ટપકા કુશન ધરાવે છે જેમાં રોગના બીજકણ નિર્માણ થાય છે. જે બાદમાં વરસાદના છાંટા અને પવન દ્વારા બીજા તંદુરસ્ત છોડ પર ફેલાય છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે અસરગ્રસ્ત બિયારણ મારફતે પણ રોગનો ફેલાવો થાય છે. ડાયડીમેલા ડાળીનો સડો ઘણી બધી પરિસ્થિતિ હેઠળ નિર્માણ થાય છે. જોકે, ઠંડુ તાપમાન(20 ° C), વરસાદ સાથે ભેજવાળું હવામાન અથવા ઉપરથી પડતા પાણી વાળી સિંચાઈ પદ્ધતિ રોગના ફેલાવા માટે અનુકૂળ હોય છે. છોડની વૃદ્ધિ થતાં તે વધુ સંવેદનશીલ બની જાય છે અને જમીનમાં નાઇટ્રોજન અને ફોસ્ફરસ ની ઉણપ પણ રોગના ફેલાવા માં મહત્વનો ફાળો આપે છે.