Cicer arietinum
પાણી આપવું
ઓછું
ખેતી
સીધું વાવેતર
લણણી
140 - 150 દિવસો
મજૂર
ઓછું
સૂર્યપ્રકાશ
સંપૂર્ણ સૂર્ય
પીએચ મૂલ્ય
5.5 - 7
તાપમાન
18°C - 29°C
ફળદ્રુપતા
મધ્યવર્તી
ભારત ચણાના ઉત્પાદન અને વાવેતરના વિસ્તારની દ્રષ્ટિએ વિશ્વમાં અગ્રણી છે. ચણા એ જૂનાં માં જૂનો રોકડિયો પાક છે અને તેની ખેતી ભારતમાં પ્રાચીન સમયથી કરવામાં આવે છે. તે પ્રોટીન માટેનો સંપૂર્ણ સ્ત્રોત છે અને તેમાંથી ફાઈબર અને અન્ય જરૂરી વિટામિન પણ મળે છે. ચણામાંથી તેની દાળ (જે ચણા દાળ તરીકે ઓળખાય છે), અને લોટ (બેસન) પણ બનાવી શકાય છે. તે લીલા હોય ત્યારે શાક તરીકે ઉપયોગમાં થઇ શકે છે અને તેના ડાળખાં ઢોર માટે ઉત્તમ ઘાસચારો છે.
જમીનની પ્રારંભિક ફળદ્રુપતા પરથી જરૂરી વધારાના ખાતરની જાણ થશે. ચણા કોરી માટી માં સારી રીતે ઉછરે છે, અને તેને બહુ ઓછા પાણીની જરૂર પડે છે, જેથી તેને વરસાદી પાક તરીકે ઉગાડી શકાય છે. જો પૂરતો વરસાદ ન થાયતો, ફૂલ આવતાં પહેલાં અને શીંગોના વિકાસ દરમિયાન સિંચાઈ થવી જોઈએ. ખેતરમાં નીંદણનો વિકાસ ઘટાડવા માટે, જમીન પર સૂકા પાંદડા જેવા કાર્બનિક પદાર્થોનું આવરણ કરવામાં આવે છે.
ચણાનો છોડ વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં ઉગાડી શકાય છે, પરંતુ સહેજ રેતાળથી ચીકણી જમીન આદર્શ છે. જમીનમાંથી પાણી સારી રીતે નીતરી ગયેલ હોવું જોઈએ કારણ કે પાણીનો ભરાવો ચણાના વાવેતર માટે યોગ્ય નથી. ચણા ઉગાડવા માટે 5.5 થી 7.0 વચ્ચેની પીએચનું સ્તર આદર્શ છે. ચણા માટે કકરા ક્યારાની જરૂર છે, અને તે ખૂબ જ બારીક અને જકડાયેલ માટીમાં સારી રીતે ઉગી શકતા નથી.
સારી ભેજવાળી પરિસ્થિતિમાં ચણાનો છોડ ખૂબ જ સારી રીતે ઉછરે છે અને વિકાસ પામતા ચણા માટે 24 થી 30º સે વચ્ચેનું તાપમાન આદર્શ હોય છે. તેમ છતાં આ છોડ 15 º સે કરતાં નીચા અને 35º સે કરતાં વધુ તાપમાનમાં પણ ટકી શકે છે. લગભગ 650 થી 950 મીમી જેટલો વાર્ષિક વરસાદ આદર્શ રહે છે.
Cicer arietinum
પ્લાન્ટિક્સ એપની સાથે તંદુરસ્ત પાક અને વિપુલ ઉપજ મેળવો!
ભારત ચણાના ઉત્પાદન અને વાવેતરના વિસ્તારની દ્રષ્ટિએ વિશ્વમાં અગ્રણી છે. ચણા એ જૂનાં માં જૂનો રોકડિયો પાક છે અને તેની ખેતી ભારતમાં પ્રાચીન સમયથી કરવામાં આવે છે. તે પ્રોટીન માટેનો સંપૂર્ણ સ્ત્રોત છે અને તેમાંથી ફાઈબર અને અન્ય જરૂરી વિટામિન પણ મળે છે. ચણામાંથી તેની દાળ (જે ચણા દાળ તરીકે ઓળખાય છે), અને લોટ (બેસન) પણ બનાવી શકાય છે. તે લીલા હોય ત્યારે શાક તરીકે ઉપયોગમાં થઇ શકે છે અને તેના ડાળખાં ઢોર માટે ઉત્તમ ઘાસચારો છે.
પાણી આપવું
ઓછું
ખેતી
સીધું વાવેતર
લણણી
140 - 150 દિવસો
મજૂર
ઓછું
સૂર્યપ્રકાશ
સંપૂર્ણ સૂર્ય
પીએચ મૂલ્ય
5.5 - 7
તાપમાન
18°C - 29°C
ફળદ્રુપતા
મધ્યવર્તી
જમીનની પ્રારંભિક ફળદ્રુપતા પરથી જરૂરી વધારાના ખાતરની જાણ થશે. ચણા કોરી માટી માં સારી રીતે ઉછરે છે, અને તેને બહુ ઓછા પાણીની જરૂર પડે છે, જેથી તેને વરસાદી પાક તરીકે ઉગાડી શકાય છે. જો પૂરતો વરસાદ ન થાયતો, ફૂલ આવતાં પહેલાં અને શીંગોના વિકાસ દરમિયાન સિંચાઈ થવી જોઈએ. ખેતરમાં નીંદણનો વિકાસ ઘટાડવા માટે, જમીન પર સૂકા પાંદડા જેવા કાર્બનિક પદાર્થોનું આવરણ કરવામાં આવે છે.
ચણાનો છોડ વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં ઉગાડી શકાય છે, પરંતુ સહેજ રેતાળથી ચીકણી જમીન આદર્શ છે. જમીનમાંથી પાણી સારી રીતે નીતરી ગયેલ હોવું જોઈએ કારણ કે પાણીનો ભરાવો ચણાના વાવેતર માટે યોગ્ય નથી. ચણા ઉગાડવા માટે 5.5 થી 7.0 વચ્ચેની પીએચનું સ્તર આદર્શ છે. ચણા માટે કકરા ક્યારાની જરૂર છે, અને તે ખૂબ જ બારીક અને જકડાયેલ માટીમાં સારી રીતે ઉગી શકતા નથી.
સારી ભેજવાળી પરિસ્થિતિમાં ચણાનો છોડ ખૂબ જ સારી રીતે ઉછરે છે અને વિકાસ પામતા ચણા માટે 24 થી 30º સે વચ્ચેનું તાપમાન આદર્શ હોય છે. તેમ છતાં આ છોડ 15 º સે કરતાં નીચા અને 35º સે કરતાં વધુ તાપમાનમાં પણ ટકી શકે છે. લગભગ 650 થી 950 મીમી જેટલો વાર્ષિક વરસાદ આદર્શ રહે છે.